Sudan'a sığınan Mısırlı Müslüman Kardeşler mensuplarını zor günler bekliyor

Sudan'da yaşanan askeri darbenin ardından Müslüman Kardeşler mensuplarının endişeli bekleyişi devam ediyor. Ülkeye sığınan Müslüman Kardeşler mensupları, Ömer el Beşir'in devrilmesinin ardından belirsiz bir gelecekle karşı karşıya. Mısırlı gazeteci Ahmed Ramazan, Sudan'daki Müslüman Kardeşler mensuplarının son durumunu kaleme aldı. Ramazan'ın yazısı Mepa News okurları için tercüme edildi.

*

Sudanlı bir askeri konsey, 11 Nisan’da Sudanlıların 2018 yılının Aralık ayından beri kendisine karşı protesto düzenlediği Başkan Ömer el Beşir’i devirmek için toplandı. Toplantıdan saatler sonra, Savunma Bakanı Avad bin Avf Beşir’in devrildiğini, ülkeyi iki yıllığına yönetmek için askeri bir konseyin kurulacağını ve bunun ardından da bir geçiş süreciyle sivil bir başkanın seçileceğini açıkladı.

Durum Sudan halkı için olumlu bir şekilde ilerler görünürken, Sudan’a kaçan Mısırlıların farklı bir şekilde düşündüğü görülüyor, özellikle buraya sığınan Müslüman Kardeşler’i desteklemiş olan Beşir’e yönelik darbeden sonra.

Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi 2013 yılında devrildiğinden bu yana Sudan’a kaçan Mısırlılara dair resmi bir rakam yok, ancak burada çok sayıda Müslüman kardeşler mensubu var, meclis üyeleri, Müslüman Kardeşler’in genel danışmanı ve diğerleri, aynı zamanda Müslüman Kardeşler üyeleri ve bağlantılı gençler de dahil olmak üzere.

"Beşir'in devrilmesi sonrası durum belirsiz"

2016 yılında bir başsavcı yardımcısına yönelik suikast girişimiyle suçlandıktan sonra kaçan bir Müslüman Kardeşler üyesi olan İsmail Assem Al Monitor’a, Beşir’in devrilmesi sonucu Sudan’daki durumun belirsiz olduğunu söyledi. Geçmişte iletişim kurdukları Beşir’in partisindeki ve rejimdeki tüm liderlerin ya tutuklu yahut kaçmış olması sebebiyle ulaşılmaz durumda olmasının da Müslüman Kardeşler’i endişelendirdiğini belirtti.

Assem, çok sayıda genç Müslüman Kardeşler mensubunun, tutuklanmadan, mümkün olan en kısa süre içerisinde Sudan’ı terk etmeyi düşündüğünü söyledi. Güvenlik kontrolü olmadan, Mısır pasaportu taşıyanların vize edinmesine müsaade eden ülkeler olduklarından, çoğunun Malezya yahut [Güney] Kore’yi seçeceklerine inanıyor.

Korkular büyüyor

Sudan’daki yeni askeri konsey, yaptığı hiçbir açıklamada Mısırlı Müslüman Kardeşler’in durumundan bahsetmedi. Yine de Mısır’dan kaçanlar arasında korkular büyümekte.

Mısırlılar Sudan’a, her iki ülke vatandaşlarının sorunsuz şekilde diğer ülkeye girmesine, burada kalmasına ve mülk edinmesine olanak sağlayan “Dört Özgürlük Anlaşması” kapsamında vize ya da güvenlik onayı olmadan girebiliyor.

Sudan’a kaçan bir Müslüman Kardeşler lideri olan Muhammed Fethi, Beşir’in devrilmesinden önce burada Müslüman Kardeşler’in koşullarını açıkladı.

Fethi Al Monitor’e Sudan devletinin çok zayıf kaynaklara sahip olduğunu ve kendi vatandaşlarının geçimini sağlamak için yeterince problem çektiğini söyledi. Fethi, Mısırlı Müslüman Kardeşler mensuplarına destek vermelerinin gerçekçi olmadığını izah etti. Sudan, haklarında hapis cezası verilen ya da Mısır’da güvenlik baskısından kaçan tüm Müslüman Kardeşler mensuplarına sığınacak bir liman sağlayabiliyor.

"Sudan bir geçiş noktasıydı"

Fethi, Sudan’ın Mısırlı firariler için, istedikleri herhangi bir yere gidebilecekleri bir geçiş noktası görevi gördüğüne işaret etti. Birçok kişinin Sudan’da kalmak istediğini ancak artık ayrılma isteğinde olduklarını not etti.

Beşir’in kendisi de 1989 yılında, daha önceden Müslüman Kardeşler’in Sudan kolunda bir lider olan, Ulusal İslami Cephe lideri Hasan Turabi ile işbirliği içerisinde, Başbakan Sadık el Mehdi’nin hükümetine yönelik bir askeri darbe sonrası iktidara gelmişti.

"Durum müzakere edilecek"

Kimliğinin gizli kalması koşuluyla konuşan bir Müslüman Kardeşler kaynağı, Al Monitor’e, Müslüman Kardeşler yetkililerinin Sudan askeri konseyinin liderleriyle yahut devlet yetkilileriyle, Sudan’daki genç Müslüman Kardeşler mensuplarının durumunu konuşmak için bir araya gelmek istediğini söyledi. Eğer Sudanlı yetkililer onların istenmediğine karar verirse, kendilerine ülkeyi terk etmeleri için yol vermesi konusunda anlaşmak için orduyla müzakere etmeyi istediklerini belirtti.

El Ahram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde Nil havzası ve Sudan ilişkileri üzerinde bir uzman olan Hani Raslan, Al Monitor’e Sudan’daki Müslüman Kardeşler mensuplarının Mısır’dan kaçtıktan sonra alternatif bir ülke bulamadıklarını söyledi. Müslüman Kardeşler’in Sudan’daki pozisyonunun muhtemelen Mısır rejimi ve yeni Sudanlı mevkidaşları arasında müzakere edileceğini de belirtti.

Raslan, mevcut Sudan rejiminin, geçmiş dönemde ilişkilerin gerginleştiği ülkelerle, uyuşmazlıkların çözülmesi ya da ülkeden kaçan Müslüman Kardeşler mensupları gibi önemli konuların tartışılması yoluyla  ilişkileri geliştirmeye çalışacağını tahmin ediyor.

Al Monitor, hükümetin Sudan’a kaçan Müslüman Kardeşler üyelerinin geri dönüşünü resmen talep edip etmeyeceğiyle ilgili Mısır Dışişleri Bakanlığı yetkilisi ile bağlantı kurdu. Ancak yetkili, meseleyi tartışmak için çok erken olduğunu söyleyerek cevap vermeyi reddetti.