Suriye savaşı bazılarının düşündüğünden daha uzun sürecek

Suriye savaşı yedinci yılına girdi, seneler geçtikçe çatışma farklı farklı aşamalardan geçti. Son yaşananlar sonrası savaşın yeni bir aşamaya girmiş olduğunu görüyoruz. Bununla beraber şuanki durumda saha gerçekliğine aykırı tezler ortaya atan grupların sesleri yükselmeye başladı.

İlk yanlış düşünce :‘’Beşar Esed kazandı. Haritalarda görüldüğü gibi  Esed güçleri Suriye sahasının büyük kısmını elinde tutuyor. Bunun en önemli sebebi ise Rus Hava Kuvvetleri ve İran destekli Şii milisler.’’ Suriye topraklarının %40’ından fazlası rejim güçlerinin kontrolu dışında. Petrol yataklarının ekserisi, Kuzey Suriye’nin büyük çoğunluğu, Deyr ez-Zor’un doğu ve güney bölgeleri ve güneyde ise Dera’a bölgesi rejimin kontrolu altında olmayan %40lık bölge içerisinde bulunuyor.

Askeri bakış açısıyla bakılırsa, Esed hala kazanmış değil. Esed’in şuana kadar yaptığı hamleler sahadaki diğer oyuncuların kazanmasını engellemeye yönelik oldu. Burada çok önemli bir fark ortaya çıkıyor.Çünkü askeri olarak galip gelmek kazanan tarafın bütün düşmanlarını tamamıyla mağlub etmesi anlamına geliyor. Bununla beraber uluslararası toplumun savaşın galibini ilan edercesine, fazla çalışmaya gerek duymadan Suriye ile ilgili sorunları ötelemesi büyük hata olarak görülüyor çünkü günümüze kadar Suriye’de kazanan taraf yok.

İkinci yanlış düşünce: "Suriye, Esed komutasında istikrara kavuşabilir." Gerçekte olan Esed rejimine bağlı kurumların hiç olmadığı kadar zayıf olduğudur. Rejim ordusunun hacmi savaş boyunca %70 kadar eridi, devlet yapısı çöküşte, ekonomi ise iflas durumunda.

Muharebe bir çeşit sakinliğe kavuştu.Lakin mevcut insani felaketin artmasının en önemli sebebi savaşın uzaması. Esed’in savaş uzadıkça arttırdığı tek istatistik ise savaş suçları. Eğer bu sorunlar çözümsüz bırakılırsa savaş tekrar tekrar kızışacaktır.

Önceki yanlış tasavvurlar üçüncü yanlış düşünceye sebebiyet veriyor: "Suriye’nin yeniden imarı için uluslararası toplum Esed rejimine destek versin. Bu Suriye halkının tümüyle faydasına olacaktır." Rejim, devrimin başlangıcından beri muhaliflerin kontrol alanlarını sürekli mahrumiyet içinde bıraktı.

Bu bölgeler rejim tarafından en fazla yıkıma uğrayan ve en fazla mültecinin çıktığı bölgeler. Rejimin geçen altı yılda bombaladığı, kuşattığı ve aç bıraktığı bu bölgelere yardım ve inşa malzemeleri göndermesi gerçekçi bir şekilde söylemek gerekirse mantıksızca olur. Esed kendisine gönderilecek malları rejimini güçlendirmek, kendisine bağlı aşiret reisleri ve komutanları taltif etmek, milislerini beslemek ve Suriye halkına şantaj malzemesi olarak kullanacaktır. Bu saydığımız faydalar rejimin her zaman öncelediği konulardandı.Uluslararası toplumun Esed’in önceliklerinin değiştiğini varsayması ise kesinlikle doğru değildir.

Bununla beraber mültecilerin çoğunluğu muhalif bölgelere yönelmektedir. Bölgedeki koşulların iyileştirilmesi mültecilerin muhaliflerin kontrolundeki bölgelere geri dönmesini kolaylaştıracaktır.Esed rejimi ise uluslararası toplumdan gönderilen yardımları muhalif bölgelere akıtarak mültecilerin özgürleştirilmiş bölgelerde toplanmasını istememektedir. Sakinleri göç ettirilmiş bu bölgelere daha sonra güç kullanarak sahip olmaya çalışacaktır.

Esed rejiminin sağlam reformlar yapmadan hiçbir  siyasi kazanım elde etmemesi gerekir.Tarihe ve geçmiş yıllara bakılırsa Esed’in reformlar yapması  cidden çok uzak görülmekte.Esed’in iyi niyetine güvenmek asla başarılı bir strateji olmayacaktır.

Dördüncü ve son yanlış düşünce: "ABD’nin IŞİD’i bombalaması ve IŞİD’e karşı rejimin son askeri hamlesi IŞİD’i mağlub etmek için yeterlidir."  ‘’Terörist’’ yapılanmaların oluşumuna sebeb olan kökleşmiş sorunlar tedavi edilmeden IŞİD ve benzeri oluşumların düşünce yapılarının sadece şiddet kullanarak yok edilmesi söz konusu olamaz. IŞID’in mağlubiyeti ise kısa süreli olacaktır.

Esed, çok çeşitli yöntemler ile savaş suçları işleyerek askeri kazanımlar elde etmeye çalışmakta. IŞID’in işlediği acımasızca suçlar ise hayal sınırlarını aşmaktadır.Suriye’nin geleceği kasvetli görünüyor. Savaşın geleceği sonraki aşama net değil. Ama her şey daha bitmedi.

Tercüme: Mepa News