Suudi Arabistan tüm 'reformlara' rağmen yabancı yatırımcıyı kendine çekemedi

Suudi Arabistan'daki yabancı yatırım anlaşmaları 2021'den bu yana en düşük seviyesine gerileyerek, krallığın yabancı yatırımcıları ve şirketleri cezbetme konusunda karşılaştığı zorlukların bir göstergesi oldu.

Bloomberg'in Pazartesi günü Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı'nın bir raporuna dayandırdığı haberine göre, Suudi Arabistan bu yılın ilk üç ayında 64 yatırım anlaşmasını sonuçlandırdı. Tamamlanan anlaşma sayısı geçen yılın bu dönemine göre yüzde 40'lık bir düşüşe işaret ediyor.

İşlemlerdeki düşüş, petrole bağımlı ekonomisini çeşitlendirmeye çalışan Suudi Arabistan'ın karşı karşıya olduğu zorlukların altını çiziyor.

Suudi Arabistan'da ilk kez 'mayo defilesi' düzenlendi

Batılı bankacılar ve yöneticiler, finansman için Varlık Fonu'ndan yararlanma ve anlaşmalardan komisyon alma umuduyla krallığa akın etti, ancak Suudi Arabistan'ın yabancı şirketlerin krallığa yatırım yapmasına ihtiyacı var.

Küresel yatırımcılar Suudi Arabistan'ın ekonomik dönüşümünü destekleme konusunda isteksiz olduklarını göstererek ağır işlerin çoğunu Veliaht Prens Muhammed bin Salman'ın başkanlığını yaptığı 940 milyar dolarlık Kamu Yatırım Fonu'na bıraktılar.

Bununla birlikte Suudi Arabistan en iddialı projelerinden bazılarını küçültmek zorunda kaldı.

Organizatörlerin New York'un 33 katı büyüklüğünde olacağını ve 170 km'lik düz bir şehir içereceğini iddia ettikleri 1,5 trilyon dolarlık mega şehir projesi Neom'un kapsamı daraltıldı.

Suudi Arabistan'da 'reform projesi' için topraklarını terk etmeyenler işkence görüyor

Suudi yetkililer 2030 yılına kadar şehirde 1,5 milyon kişinin yaşaması yerine, o tarihe kadar 300.000'den az kişinin yaşamasını öngörüyor. Bu arada 170 km'lik şehrin sadece 2,4 km'lik kısmının 2030 yılına kadar tamamlanması planlanıyor.

Suudi Arabistan 2030 yılına kadar yılda 100 milyar dolar doğrudan yabancı yatırım elde etmek istiyor.

Ekonomisini dışa açtıkça ve sosyal reformlara hız verdikçe yurt dışından daha fazla ilgi görüyor. 2023'ün dördüncü çeyreğinde bir önceki yıla kıyasla doğrudan yabancı yatırımlarda yüzde 16'lık bir artış kaydedildi.

Ancak krallığın 2023 yılı için öngördüğü toplam 19 milyar dolarlık doğrudan yabancı yatırım, hedeflediği seviyenin oldukça altında.

Analistler tarafından Suudi Arabistan'ın Vizyon 2030 için daha fazla fon sağlamaya çalıştığının bir işareti olarak görülen bir hareketle, devlet petrol şirketi Aramco yaklaşık 12 milyar dolarlık hisse satacağını söyledi.

Suudi Arabistan: Muhammed bin Selman kimi veliaht prens olarak atayacak?

Aramco'nun 2019'daki halka arzı bir rekor kırmış ve şirket alıcıları çekmek için temettüsünü artırmıştı. Suudi devleti Aramco'nun yaklaşık yüzde 82'sine sahip olduğu için, yüksek temettü aynı zamanda nakit akışı da sağlıyor.

Yeni yatırım izinlerinde artış

Suudi Yatırım Bakanlığı'na göre, ABD ve İngiltere krallıktaki önde gelen yatırımcılar olurken, BAE, Mısır ve Singapur da onları takip etti.

Yatırımların ağırlıklı olarak inovasyon, girişimcilik ve spor alanlarında olması dikkat çekti.

Uzun yıllar boyunca İslami bir yönetim şeklini benimseyen Suudi Arabistan, kadın ve erkeklerin kamuda karışık olarak hareket edebilmesine izin veren ve tesettür kurallarını gevşeten yasaları kabul etti.

Kamu Yatırım Fonu golf ve futbol gibi spor dallarına yatırım yapıyor ve Kızıldeniz boyunca sahil tatil köyleri inşa ediyor.

Muhammed bin Selman: Usame bin Ladin, Amerika'nın ve bizim düşmanımız

Ancak krallığın turizmin ötesinde hedefleri var. Diğer ülkeler gibi o da kritik madenlerin çıkarılmasında ve yüksek teknolojili üretim ve bilimlerin geliştirilmesinde söz sahibi olmak istiyor.

Ancak bu yılın ilk çeyreğinde Suudi Arabistan biyoteknoloji, bilgi ve iletişim teknolojisi ve tarım alanlarında sadece birer yatırım aldı. Madencilik ve yarı iletkenler alanında ise hiç yatırım yapılmadı.

Suudi Arabistan'da bu yılın ilk çeyreğinde verilen yatırım lisanslarının sayısı bir önceki yıla kıyasla neredeyse iki katına çıktı. Ancak bu ilgi, Suudi Arabistan'ın gözünü diktiği Batı'daki zengin yatırımcılardan gelmedi.

Hindistan, Suriye, Yemen ve Mısır en çok ruhsat alan ülkeler oldu.

Suudi Arabistan, uluslararası şirketlerin krallıkta bölgesel merkezler kurmasını sağlamada daha başarılı oldu.

Muhammed bin Selman, Neom projesi için aşiretlere 'savaş açtı'

Saudi Gazette Pazartesi günü 127 uluslararası firmanın 2024'ün ilk çeyreğinde bölgesel merkezlerini krallığa taşıdığını ve bunun bir önceki yıla göre yüzde 477'lik bir artışa işaret ettiğini bildirdi.

Suudi Arabistan, şirketlerin devlet ihalelerine girebilmek için krallıkta bölgesel bir merkeze sahip olmaları gerektiğini söyledi.

Kaynak: Mepa News, Middle East Eye