Taliban Uygur Türklerini vermedi, Çin Afganistan'a yatırım yapmadı

Çin, Afganistan'da yeni dönemde "beklenen" iktisadi adımları henüz atmış değil.

ABD'nin Ağustos 2021'de Afganistan'ı tamamen terk etmesiyle, ülkede Çin'in kendisine büyük bir etkinlik sahası inşa edeceği yorumları yapılıyordu.

Bu yorumlar küresel siyasete dair çeşitli komplo teorilerine dahi konu olmuştu.

Ancak aradan geçen uzun sürece rağmen Çin, bu konuda ciddi bir adım atmadı.

"Bir kuruş yatırım gelmedi"

Böylece, ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinin ardından bölgede Çin'in etkinlik inşa edeceğine dair yorumlar büyük ölçüde boşa çıkmış oldu.

Afganistan Ticaret ve Yatırım Odası Başkan Yardımcısı Han Can Alokozay, "Çin'in bölgeye bir kuruş dahi yatırım yapmadığını" ifade etti. Alokozay, "Çinli firmaların birçoğu geldi, bizlerle görüştü, araştırmalar yaptı, sonra gitti ve ortadan kayboldu. Bu oldukça sinir bozucu." ifadelerini kullandı.

Çin'in bu yöndeki tutumunun temel sebebinin, Afganistan'daki İslam Emirliği yönetiminin, ülkeye sığınan Uygurlara karşı Çin'in istediği adımları atmaması olduğu vurgulanıyor.

"Afganistan Uygurları vermiyor"

İslam Emirliği yönetiminin başta Türkistan İslam Partisi olmak üzere Uygur Türkü gruplara desteğini kesmemesinin de Çin'in olumsuz tavrına yol açtığı belirtiliyor.

Çinli yetkililer ise grubun bölgedeki varlığını ve kapasitesini geliştirdiği, bunun uzun vadede Çin için bir tehdit oluşturacağı görüşünde.

Bu kapsamda Çin'in başta Afganistan madenleri olmak üzere neredeyse hiçbir konuda yatırım adımı atmadığı vurgulanıyor.

Ayrıca İslam Emirliği yönetiminin Çin ile geçmiş dönemde yapılan anlaşmaların şartlarını Afganistan'ın aleyhine bulduğundan bu şartları da tekrar müzakere etmek istiyor.

Çin, bölgede geçmişte akdedilen anlaşmaların da hayata geçmesine bu sebeplerle müsaade etmiyor. Pekin yönetimi yalnızca madencilik konusunda Mes Aynak bölgesindeki bakır madenleri için 3 milyar dolarlık bir anlaşması olduğu ve bunun gibi çok sayıda mutabakatın da hazırda beklediği vurgulanıyor.

Ancak Çin, bu miktarın Afganistan'a ulaşması için Uygur Türklerine karşı çeşitli adımlar atılmasını şart koşuyor.

1996-2001 arası dönemde de Çin benzer şartları ileri sürmüş ancak İslam Emirliği yönetimi bunu kabul etmemiş, Pekin'in yatırımları da ülkeye ulaşmamıştı.

Kaynak: Mepa News