Tarih | Türk dünyasında Rus işgalinin ilk büyük adımı: 15 Ekim 1552 Kazan'ın düşüşü
Kırım Tatar Türklerinin başkenti olan Kazan şehrinin 1552’de Ruslarca işgal edilmesi ve Kazan Hanlığının yıkılmasına ithafen, 15 Ekim tarihi “Kazan Şehitlerini Anma Günü” olarak anılıyor.
Kırım Tatar Türklerinin başkenti olan Kazan şehrinin 1552’de Ruslarca işgal edilmesi ve Kazan Hanlığının yıkılmasına ithafen, 15 Ekim tarihi “Kazan Şehitlerini Anma Günü” olarak anılıyor.
469 yıl önce bugün (15 Ekim 1552) Rusların Kazan’ı işgal ettiği ve işgal sonrasında da Müslüman Kazan Tatarlarının devletlerini ve bağımsızlıklarını kaybettiği gün olarak biliniyor.
Altın Orda devletinin dağılmasından sonra kurulan ve bir buçuk asırdan fazla hüküm süren Kazan Hanlığı, varlığını sürdürdüğü dönem boyunca Rus akınları karşısında Türk ve İslam topraklarının savunulmasında büyük rol oynamıştı.
Kazan'ı ele geçirdikten sonra güneye ve doğuya ilerlemeye devam eden Rusya, Kırım, Kafkasya, Batı Türkistan gibi diğer coğrafyaları da ilerleyen yüzyıllarda işgal edecekti.
Kazan Hanlığının yıkılmasından sonra da özellikle 19. yüzyıldan sonra Kazan Tatarları eğitim, kültür, sanat, edebiyat ve bilimde büyük aydınlar yetiştirmişti.
"Türk dünyasının ilk büyük kaybı"
Kırım Haber Ajansı'nın aktardığına göre, Kazan Tatarı tarihçi-yazar Roza Kurban, 15 Ekim 1552’deki Kazan’ın işgalinin Türk dünyasındaki önemine ilişkin şunları kaydetti:
“1552 yılında Kazan Hanlığı Korkunç İvan tarafından işgal edildikten sonra, Kazan Tatarları Rus esaretinin altına girer ve yüzyıllar boyu sürecek olan ve halen devam eden bağımsızlık mücadelesine başlar. Kazan Hanlığının çöküşü, Türk Dünyasının ilk büyük kaybı ve mağlubiyeti olarak tarihe geçmiştir. Kazan Hanlığı, Türk Dünyasını Çarlık Rusya’dan koruyan kale özelliğini de taşımıştır. Kazan Hanlığının çöküşü Rusya için aynı zamanda Türk Dünyasına kapıların açılması anlamına gelmiştir. Ruslar artık rahatça tüm Türk Dünyasını işgal edebilecektir. Ve öyle de olmuştur: 1556 yılında Kazan Hanlığının son başkenti Çalım, aynı yıl Astrahan Hanlığı, 1557’de Başkortostan, 1598’de Sibirya Hanlığı, 1606’da Nogay Ordası, 1783 yılında Kırım Hanlığı, 1865’te Taşkent, 1868’de Buhara Hanlığı ve diğerleri Ruslar tarafından işgal edilmiştir.”
