Telefonlar nasıl dinleniyor?

Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte hayatımız birçok anlamda kolaylaşmıştır. Ancak ilerleyen bu teknolojinin sağladığı yararlar, beraberinde zararlı olabilecek başka hususları da meydana getirebilmektedir. Sosyal hesaplardan paylaştığımız gönderiler, bilgisayarlarda depoladığımız birçok veri veya telefonlarımızla yapmış olduğumuz görüşmeler… Bunlar günlük hayatımızda yararımıza olacak teknolojik gelişmelerdir. Bu gelişmeler ışığında bizi bekleyen tehlikeler olduğunu söylemek ise mümkündür. Telefon ve bilgisayarlarımıza sızarak elde edilen verilerin gelecekte sizin aleyhinizde kullanıldığı düşünülürse de bu tehlikelerin boyutu daha da kritik bir hal almaktadır. Yazının devamında telefon dinlemelerinin hangi şekillerde nasıl olarak yapıldığına ayrıntıya girilmeden kısa kısa değinilecektir.

Telefon dinlemelerinin gerçekleştirilebilmesi için 5 farklı popüler yöntem mevcuttur.

Bunlar; Operatör (Santral) bazlı telefon dinlemesi,

Uydu üzerinden yapılan telefon dinlemeleri,

Telefonlara yüklenilen casus yazılım ile yapılan telefon dinlemeleri,

Havadan frekans yakalayarak yapılan telefon dinlemeleri,

IMSI cihazı ile yapılan telefon dinlemeleridir.

Operatör (Santral) Bazlı Telefon Dinlemesi

Günümüzde temel olarak haberleşme baz istasyonları üzerinden kablosuz olarak gerçekleştirilebilmekte ve buna gsm haberleşmesi denilmektedir. Ülkemizde kullanılan bu baz istasyonlarına sahip operatörlerin (Turkcell, Vodafone gibi.) her birinde server bulunmakta ve yapılan tüm konuşma ve mesajlar buraya kaydedilmektedir. Kaydedilen bütün veriler belli bir müddet burada depolanmaktadır. Depolanan onca veri imha edilene kadar, istenmeyen kişilerin de eline geçebilme tehlikesiyle karşı karşıyadır.

Uydu Üzerinden Yapılan Telefon Dinlemeleri

Türkiye’nin tek mobil uydu iletişim operatörü olan Globalstar Avrasya’nın genel müdürü Hüseyin ÇAĞLAR, uyduları kullanarak telefon dinlemelerinin iki özellikle zorlaştırılabileceğini söylemiştir.  Haberleşme esnasında gönderilen frekans ve yapılan şifrelemelerde kullanılan iki önemli kriterin ise, modülasyon ve yörüngelerin özelliği olduğunu belirtmiştir. Yörüngeden başlayacak olursak, mobil uydu haberleşmesinde yaygın olarak GEO (Geostationary Earth Orbit-Yerdurağan Yörünge Uyduları) ve LEO (Low Earth Orbit-Alçak Yörünge Uyduları) olmak üzere iki yörünge sistemi mevcuttur.  

Uyduların kullanılmasıyla yapılacak olan dinlemeler, LEO uydularının kullanılmasıyla en aza indirilebilmektedir. Kapsama alanının daha düşük (Globalstar Avrasya’nın belirttiği mesafe, 1500-3000 km’dir.) ve kontrol edilebilir olması bunun en büyük sebebi olmaktadır.  GEO uydularının kapsama alanının çok geniş olması ve yapılacak görüşmelerin başka ülkelerden de çok rahat bir şekilde görülecek olması bu yörüngenin en büyük dezavantajıdır.

Uydu üzerinden telefon haberleşmesinin başladığı yıllardan bu zamana kadar kullanılmış modülasyon türlerine bakacak olursak, birçok yöntemin kullanıldığını söylemek mümkündür. Bu modülasyon türleri ayrıca 1G, 2G, 3G ve 4,5G haberleşme altyapısını da oluşturmaktadır. Kısaca bu modülasyon türlerine değinecek olursak;

– FDMA (Frekans Bölmeli Çoklu Erişim) (1G): FDMA tekniğinde, toplam bant genişliği bağımsız frekans kanallarına bölünerek her bir kullanıcıya özel bir frekans kanalı atanmaktadır. Aynı iletim ortamına aynı anda, çok sayıda kullanıcının erişmesine imkân verilir. [1][2]

– TDMA (Zaman Bölmeli Çoklu Erişim) (2G): Bu uygulamada iletişimde çerçeveler özel zaman dilimlerine bölünürler. Her frekans zaman dilimine ayrıldığından kullanıcılar aynı frekansı fakat farklı zamanda aynı anda kullanırlar. Her kullanıcı kendine ait frekans kanalını kullanır. [1][2][3]

– CDMA (Kod Bölmeli Çoklu Erişim) (3G): CDMA yönteminde tüm kullanıcılar aynı frekans bandını kullanır ve aynı anda iletim yapar. CDMA tekniğinde tüm kullanıcılar aynı frekans bandını kullanabileceğinden, iletişim kanalının paylaştırılmasıyla ilgili herhangi bir planlamaya gerek kalmaz. [1][2]

– OFDM (Dikgen Frekans Bölmeli Çoklu Erişim) (4,5G): Çok sayıda modüle edilmiş alt taşıyıcı kullanarak veri iletiminin paralel olarak yapıldığı tekniğe OFDM denir. Bu alt taşıyıcılar, mevcut bant genişliğini böler, daha sonra her bir taşıyıcı için yeterli frekans ayrılarak bu alt taşıyıcıların dikgen olması sağlanır.[4][5]

Görüldüğü üzere her kullanıcıya farklı bir frekans kanalı kullanarak başlanılan haberleşme altyapısı (FDMA) geliştirilerek, frekans ve kapasitenin verimliliği daha da arttırılıp (TDMA) bir adım daha ileri gidilmiştir. Daha sonra arttırılan bu verimlilik, ses kalitesinin ve güvenliğin de ön plana çıkartılmasıyla (CDMA) ile daha da büyük bir adım atılmasını sağlamıştır. Güvenilirliği diğer haberleşme altyapılarına göre çok iyi durumda olan CDMA yöntemi, telefonların dinlenmemesi açısından da önemli bir modülasyon tekniğidir. Fakat zayıf spektrum esnekliği ve ölçeklenirliğine sahip CDMA’nın daha da geliştirilerek yeni haberleşme altyapılarının kullanılması ihtiyacı doğmuştur. Bu ihtiyaca cevap olarak OFDAM yöntemi kullanılmaya başlanmıştır. Böylelikle veri hızı önemli ölçüde arttırılmış ve taşıyıcıların dikgen olmasıyla da %50’ye varan bir bant genişliği tasarrufu sağlanmıştır. OFDM’ in bu olumlu özellikleri CDMA tekniğinin yüksek esnekliğe sahip veri iletim oranı ve güvenilirliği ile birleştirilerek MC-CDMA (Multi-Carrier Code Division Multiple Access)sistemi meydana gelmiş ve bugünkü 4,5 G’nin temelleri atılmıştır.

Haberleşme altyapısının gelişimine baktığımızda hız, kapasite ve güvenlik sürekli ön planda tutulmuştur. Gelinen son noktaya bakıldığında büyük bir gelişimin meydana geldiğini söylemek hiçte yanlış olmayacaktır. Yukarıda anlatılanlar doğrultusunda da uydu yörüngeleri ve modülasyon tekniklerinin doğru kullanımında olası telefon dinlemelerinin önüne geçilmekte veya daha da zorlaştırılabileceğini söylememiz mümkündür.

Telefonlara Yüklenilen Casus Yazılım İle Yapılan Telefon Dinlemeleri

Cep telefonuna özel (casus yazılım) bir programın yüklenilmesi suretiyle de telefon dinlemesi gerçekleştirilebilmektedir. Bu yöntem güvenlik amaçlı; aile içerisinde, iş dünyasında ve sevgililer arasında kullanılan bir yöntemdir. İnternet üzerinden de satışı gerçekleştirilen bu programların yaygın olarak kullanıldığı söylenebilir. MSpy bu amaca yönelik satışı gerçekleştirilen programlardan biri olup, yapabilecekleri https://tr.mspy.com/ internet sitesinden incelenebilir. Genel olarak çalışma mantığına bakacak olursak, programın hedef telefona yüklenmesiyle birlikte, telefon üzerinden yapılan bütün görüşme ve mesajlaşmaların yönlendirilen telefona aktarılmasıyla istenilen tüm verilerin elde edildiğini söyleyebiliriz.[6]

Havadan Frekans Yakalayarak Yapılan Telefon Dinlemeleri

Mobil dinleme araçlarının kullanılmasıyla birlikte belirli bir alan içerisinde, havadaki bütün ses dalgaları süzülüp anlamlandırılabilmektedir. Bu teknoloji ile belirli bir bölgedeki binlerce sinyalden edinilecek (dinlenilecek) frekanslar çözülebilmekte ve hedef kişi nereye giderse gitsin hareketli bir şekilde devamlı olarak dinlenebilmektedir. Günümüzde bu tür dinlemelere maruz kalmamak için jammer (sinyal karıştırıcı) kullanılmaktadır.

IMSI Cihazı İle Yapılan Telefon Dinlemeleri

Cep telefonları bulundukları yerde, kapsama alanında olan en yakın baz istasyonuna kendini tanıtmak zorundadır. Buna karşın baz istasyonlarının kendini cep telefonlarına tanıtma zorunluluğu bulunmamaktadır. Güvenlik açığı olarak sayılması gerektiğini düşündüğüm bu durumun basit bir “International Mobile Subscriber Identity Catcher (IMSI)” cihazının kullanımıyla telefon görüşmelerinin dinlenilebilmesine olanak sağlanmaktadır. Burada kullanılan IMSI cihazı, bulunduğu ortamda kendini baz istasyonu gibi tanıtabilmekte ve özel bir sinyal göndererek de cep telefonu iletişimini şifrelemek için kullanılan engelin de kaldırılmasını sağlamaktadır. Bu durumda IMSI cihazı mevcut haberleşme için kullanılan cep telefonu ve baz istasyonu arasına girebilmekte ve yapılan tüm konuşma ve mesajlaşmaların kendisinde de kayıtlanmasına imkan vermektedir.[7]

KAYNAKLAR [1]      MANAS, O., “Kablosuz Bilgisayar Ağları”, Wireless Networking Security, WINS 2002, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü 2002. [2]      RYAN, M.J., and FRATER, M.R., “Communications and Information Systems” Argos Pres. ISBN: 098023808, January 2002. [3]      International Engineering Consortium, “Time Division Multiple Access (TDMA)”, http://www.iec.org/online/tutorials/tdma [4]       Proakis J. G., and SalehiM. Fundamentals of communication systems, 2ndedition.  Prentice Hall; 2004. [5]       Biagioni  A.,  Fantacci  R.,  MarabissiD.,  and  Tarchi  D. Adaptive  subcarrier  allocation schemes  for  wireless  OFDMA  systems  in  WİMAX  networks.  Selected  Areas  in Communications, IEEE Journal 2009; 27;2;217-225. [6]       Erdem, Zihni, (2008), “CHP’li Sav’ın Sözlerini Vakumladılar Mı?” Radikal Gazetesi. [7]       Wikipedia.org, (2009), “IMSI catcher”, http://en.wikipedia.org/wiki/IMSI-catcher.

Kaynak: Gerçek Bilim