Tigray güçleri teslim olma anlaşmasını imzaladı: Etiyopya'da savaş bitiyor mu?

Etiyopya merkezi hükümeti ile Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (THKC), Afrika Birliği ara buluculuğunda anlaşmaya vardı.

Taraflar, 2020 yılından bu yana aralıklarla süren savaşı sona erdirmek için şimdiye dek varılan en ciddi anlaşmaya imza attı.

Tigray güçler aleyhinde oldukça ağır şartlar içeren anlaşmanın onaylanmasıyla, Etiyopya'da savaşın sona ermesi için ciddi bir adım atılmış oldu. Anlaşmanın uygulanması halinde bölgede silahlı çatışmaların sona ermesi bekleniyor.

Etiyopya-Tigray anlaşması neleri kapsıyor?

Anlaşmaya varıldığını, Afrika Birliği adına arabuluculuk görevinde bulunan Olusegun Obasanjo açıkladı.

Taraflar arasında Güney Afrika'da devam eden görüşmelerde varılan mutabakatla beraber, hasımlıkların da kalıcı olarak sona erdirildiği ifade edildi.

Obasanjo, anlaşmada Tigraylı güçlerin sistematik, düzenli, sorunsuz ve koordineli bir şekilde silahsızlandırılmasının kararlaştırıldığını ifade etti.

"Etiyopya'nın toprak bütünlüğüne ve bölgesel egemenliğine" atıf yapılan anlaşmaya göre THKC tamamen silahsızlandırılacak, tüm ağır silahlarını merkezi hükümet güçlerine teslim edecek, merkezi hükümet Tigray başkenti Mekelle'ye girecek, şehirde silahları toplayacak, tüm sınır hatlarına merkezi hükümet güçleri konuşlandırılacak.

Bölgenin entegrasyon sürecini idare etmek için bir geçiş yönetimi kurulurken, THKC'nin dış aktörlerle iletişimi de kısıtlama altına alınacak.

Söz konusu anlaşmanın, 385 bin ila 600 bin sivilin ölümüne yol açan savaşı sona erdirmesi umuluyor.

Tigray Savaşı (2020-)

Tigray Savaşı 4 Kasım 2020'de Etiyopya'nın kuzeyindeki Tigray bölgesinde "Tigray Halk Kurtuluş Cephesi" grubuyla Etiyopya merkezi ordusu arasında ilk çatışmaların patlak vermesiyle başladı.

Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali, ilk günden itibaren bu çatışmaları 1991'den beri "şımarıklık yapan" Tigraylara bir ders verip "Tigray bölgesinde kaybolan devlet otoritesini yeniden sağlama fırsatı" olarak gördü. Sert mesajlar verdi ve Etiyopya ordusunu bölgeye karşı harekete geçirdi.

5 Kasım 2020'de Etiyopya ordusu yaklaşık 7,2 milyon nüfuslu Tigray bölgesine kapsamlı taarruza geçti ve şiddetli bir çatışma süreci başladı.

Etiyopya ordusu öncelikle 1991'den bu yana ülkenin etnik temeli federatif yapısının bir parçası olarak bölgeyi yöneten Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'nin kontrolünde bulunan Mekelle şehrine yöneldi.

Yaklaşık 330 bin nüfusa sahip olan Mekelle şehri 17-28 Kasım 2020'de süren kanlı çarpışmalarla Etiyopya ordusunca ele geçirildi.

Tigray bölgesine komşu olan Amharalar, tarihi düşmanlığın ve 1991-2019 döneminde Amharaların yönetimden dışlanmasında Tigrayların başat rol oynamasının etkisiyle hareket etti. Bu paralelde, bu savaşa merkezi yönetimden ayrı olarak farklı milis gruplara katılıp Tigray bölgesine saldırıya geçtiler.

Derg rejimine karşı mücadelede Tigray Halk Kurtuluş Cephesi ile müttefik olan Eritre Halk Kurtuluş Cephesi de 1998-2000 Etiyopya-Eritre Savaşı'yla başlayan Tigray-Eritreli düşmanlığının tesiriyle bu savaşta Etiyopya merkezi yönetimini destekledi, hatta Tigray bölgesine yönelik saldırılara Eritre ordu güçleri de katıldı.

Cibuti ve etkinliği çoğunlukla başkenti Mogadişu ile sınırlı kalan resmi Somali yönetimi de bu savaşta Etiyopya'ya desteklerini açıkladılar.

Tigrayların bu savaşta lojistik desteğinde kilit role sahip olabilecek Eritre'nin bu tavrı savaşın, savaşa teknik açıdan iyi hazırlanan genel bir seferberlik yapan Tigraylar aleyhine gelişmesinde en büyük sebep oldu.

Tigray Halk Kurtuluş Cephesi Mayıs 2021 itibariyle bölgenin çoğunda alan hakimiyetini kaybetti ve bu bölgelerde gerilla taktiğine dayanan askeri operasyonlar gerçekleştirmeye başladı.

Tigray'da yaşanan bu çok şiddetli çatışma döneminde 300 binden fazla asker ve milisin karşı karşıya geldiği tahmin ediliyor.

Bu askeri yoğunluk ve halka karşı işlenen katliamlar nedeniyle Kasım 2020-Mayıs 2021 gibi kısa bir dönemde bu savaşta 50 binden fazla kişinin öldüğü, Tigray Savaşı'nın 2021'in en kanlı savaşı haline geldiği tahmin ediliyor.

2021 yazında Etiyopya merkezi yönetim ordusunu Tigray Bölgesi'nde yenip bölgenin merkezi Mekelle şehrini yeniden ele geçiren Tigray Halk Kurtuluş Cephesi, taleplerinin tümünü kabul ettirebilmek ve mevcut Etiyopya Hükümeti'ni devirebilmek için Amhara Bölgesi'ne girdi ve bu bölgede tüm Etiyopya'nın başkenti olan Addis Ababa yönünde ilerlemeye başladı. Tigraylar bu ilerleyişte bazı Oromo gruplarla da ittifak yaptı.

Çatışmalar sürerken, 2021 yılının Aralık ayında Tigray güçleri kendi bölgelerine geri çekildi.

2022 yılında merkezi hükümetin karşı saldırıları, özellikle sonbahar döneminde ciddi bir ivme yakaladı. Bu doğrultuda merkezi hükümet Tigray güçlerin elindeki birçok bölgeyi kontrolü altına alırken, THKC de barış anlaşmasına mecbur bırakıldı.

Kaynak: Mepa News