Trump'ın kazanması ABD ekonomisini nasıl etkiler?

ABD Merkez Bankası'nın enflasyonu kontrol altına alma mücadelesi, Donald Trump'ın Beyaz Saray'a yeniden yerleşmesi halinde yeni zorluklarla karşı karşıya kalabilir.

Çok sayıda ekonomist, Trump'ın vergi gündeminin, milyonlarca kayıt dışı işçiyi sınır dışı etme hedefleri ve genişleyen bütçe açığı olasılığı ile birleştiğinde, şu anda gevşemekte olan fiyat baskılarını yeniden alevlendireceğini ve Fed'i muhtemelen şu anda öngörülenden daha kısıtlayıcı para politikası ile tepki vermeye iteceğini düşünüyor.

Uzmanlar Trump'ın ithal mallara yüzde 10, Çin ürünlerine ise daha da yüksek oranda gümrük vergisi uygulama planının enflasyonda tek seferlik bir artışa yol açacağını, sınır dışı edilmelerin ise kalan işçilerin ücretlerini artırarak baskıyı artıracağını öngörüyor.

Trump ile Netanyahu bir araya geliyor

Örneğin, adayların olası politika tutumlarını inceleyen bir Oxford Economics modeli, ikinci bir Trump döneminde, Fed tarafından yakından takip edilen gıda ve enerji fiyatları hariç bir enflasyon ölçütünün, mevcut ödenekler yasası ve politikası altında beklenenin 0,3 ila 0,6 puan üzerinde olacağını öngörmektedir.

Bu oran, Başkan Joe Biden'ın yarıştan çekilmesiyle muhtemel aday olan Başkan Yardımcısı Kamala Harris liderliğindeki Demokrat bir yönetim altında 0,1 ila 0,2 puanlık potansiyel yüksek enflasyonla karşılaştırılmaktadır. Oxford ve diğerleri Harris'in Biden'ın ekonomi politikalarını büyük ölçüde devam ettireceğini düşünüyor.

Yeniden canlanan enflasyon, agresif faiz artışlarının ardından merkez bankasının yüzde 2'lik hedefine doğru gerileyen nesiller boyunca yüksek seyreden enflasyonu bastırmanın eşiğinde olan Fed için bir gerileme olacaktır. Piyasalar şimdi Eylül ayında bir faiz indirimine gidileceğini ve bunu daha fazlasının takip edeceğini öngörüyor.

ABD Resmi Para ve Finans Kurumları Forumu Başkanı ve hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi başkanlar döneminde ABD Hazine Bakanlığı'nda görev yapan Mark Sobel, "Trump'ın ekonomik programı doğası gereği enflasyonist" dedi.

"Çok daha yüksek gümrük vergileri, yayılmacı bir maliye politikası ve göçmenlerin kitlesel olarak sınır dışı edilmesi: Tüm bu faktörler bir araya gelerek enflasyonu ve faiz oranlarını normalde olması gerekenden daha yüksek seviyelere çıkaracaktır."

Trump suikast girişimi sonrası ilk kez konuşma yaptı: "Değişim zamanı geldi"

KPMG ABD'nin baş ekonomisti Diane Swonk bir notunda Trump'ın gümrük vergisi artışlarının yabancı işçilere yönelik "keskin" bir kısıtlamayla birleşmesinin enflasyonda "yeniden canlanma" anlamına geleceğini ve bunun da Fed'i faizleri mevcut seviyelerde "çok daha uzun süre" tutmaya zorlayacağını söyledi.

TD Securities'in baş ABD makro stratejisti Oscar Munoz, Biden ve Harris'in ticaret yaklaşımının "Trump'ın tarife politikası konusunda önerdiklerinden fersah fersah uzakta kaldığını" söyledi. Munoz, Harris yönetiminin izleyeceği beklenen "cerrahi" ticaret eylemleri altında, "bu politikaların enflasyon/büyüme tahminlerimiz için anlamlı bir risk oluşturmasını beklemiyoruz" dedi.

Evercore ISI analistleri, Trump'ın kazanması halinde Fed'in yeni bir görünüme piyasalardan daha yavaş tepki vereceğine inanıyor. Ancak Trump'ın kazanması halinde politika yapıcıların gelecek yıl için beklenen kesintilerin bir kısmını geri alabileceğini ve hatta 2025'in sonlarına doğru bir faiz artırımına gidebileceğini belirtiyorlar.

Trump: Suudi Arabistan'ı daima koruyacağım

Trump'ın politika gündeminin ekonomistlerin daha yüksek enflasyon beklentilerini nasıl karşılayacağı sorusuna Trump kampanyası Ulusal Basın Sekreteri Karoline Leavitt şu yanıtı verdi: "Amerikan halkının hangi başkanın ceplerine daha fazla para koyduğunu söylemeleri için ekonomistlere ihtiyacı yok."

"Başkan Trump Beyaz Saray'a geri döndüğünde, hayat pahalılığını düşürmek ve tüm Amerikalıları kalkındırmak için büyüme yanlısı, enerji yanlısı, istihdam yanlısı gündemini yeniden uygulamaya koyacaktır."

Fed'in Trump zaferinin etkilerini nasıl hesaba katacağı belirsiz, ancak en azından eski bir ABD merkez bankacısı, Fed'in kısa vadeli bir faiz indirimi düşünülse bile bunu hesaba katmaya başlaması gerektiğine inanıyor.

Boston Fed'in eski başkanı Eric Rosengren bu ay sosyal medya platformu X'e yazdığı yazıda "Eğer Trump'ın zaferi olası görünüyorsa, Fed'in mevcut verilere dayanarak faiz indirimine gitmenin mantıklı olup olmadığını düşünmesi gerekecek, zira Trump'ın kamuoyuna açıkladığı politikaların gerçekleşmesi halinde olası mali eylemler, enflasyonist şoklara karşı koymak için politikayı tersine çevirmelerine neden olacak" dedi. "Bu politika değil, değişen bir öngörüye tepki vermektir."

Trump: Tayvan kendisini savunmamız için para ödemeli

Ancak Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin buna karşı uyarıda bulundu.

Barkin geçen hafta gazetecilere verdiği demeçte, "Hükümetin gelecekteki eylemlerine ilişkin beklentilere karşı bugün politika yapmanın çok zor olacağını düşünüyorum" dedi.

Bu arada, Fed Başkanı Jerome Powell bu ayın başlarında Kongre önünde genişletilmiş gümrük vergileri gibi gelecekteki politika değişikliklerinin etkileri hakkında yorum yapmayı reddetti.

Obama yönetiminde Ekonomik Danışmanlar Konseyi'nin eski başkanı ve şu anda Harvard Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olan Jason Furman, enflasyondaki değişimin biraz yavaş olacağını söyledi. "Yüzde 5, 6 enflasyondan bahsetmiyoruz" dedi. Ancak yine de enflasyon olması gerekenden daha yüksek olacak ve para politikası da daha sıkı olacak.

Zafer kazanmış bir Trump'ın faiz indirimlerini kısıtlayan ya da tersine çeviren bir Fed'e nasıl tepki vereceği de ayrı bir belirsizlik. Trump kendi döneminde Fed başkanlığına atadığı Powell ile çatışmasıyla biliniyor. Ancak kısa süre önce Bloomberg'e verdiği demeçte Powell'ı 2026'da görev süresi dolmadan görevden almaya çalışmayacağını söyledi.

"Trump suikastı ABD'de otoriter bir yönetime yol açabilir"

Berkeley'deki California Üniversitesi'nde ekonomi ve siyaset bilimi profesörü olan Barry Eichengreen, Cuma günü Peru'da düzenlenen bir etkinlikte, Trump'ın politika tercihlerinin yan etkilerine karşı durması halinde Fed'i yeniden yapılandırmak için çalışmasının mümkün olduğunu söyledi.

Eichengreen, "Mayıs 2026'ya gelindiğinde Başkan Trump, yükselen enflasyon baskılarını dengelemek için harekete geçmeyecek ve dolayısıyla daha da kötüleştirecek daha uyumlu bir Fed başkanı atamak gibi daha basit bir seçeneğe sahip olacaktır" dedi.

Bununla birlikte, yatırımcılar Fed'in elini güçlendirmenin maliyetini önemli ölçüde artırabilir.

Cato Enstitüsü'nde ticaret politikası uzmanı olan Scott Lincicome, "Fed'in bağımsızlığını zayıflatma girişimlerine bile muhtemelen en azından bir miktar piyasa tepkisi göreceksiniz" dedi ve bunun seçilmiş yetkilileri bu tür eylemleri yeniden gözden geçirmeye sevk edebileceğini söyledi.

Kaynak: Mepa News, Ajanslar