Trump'ın Orta Doğu temsilcisinin röportajından kilit noktalar

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, Cumartesi günü Tucker Carlson'a verdiği samimi ve geniş kapsamlı mülakatta, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını sona erdirmeye yönelik müzakerelerin devam ettiğini ve Hamas'ın “silahsızlanması” halinde Filistin bölgesinde “belki kalabileceklerini” ve “siyasi olarak müdahil konumda olabileceklerini” ifade etti.

“Hamas ne istiyor? Bence sonuna kadar orada kalmak istiyorlar. Ve Gazze'yi yönetmek istiyorlar.” dedi Witkoff ve ekledi: “Ancak bu kabul edilemez.”

“Bizim için kabul edilebilir olan tek şey askeri anlamda kendisini arındırmasıdır. O zaman belki orada biraz kalabilirler. Siyasi olarak sürece dahil olabilirler. Ancak askeri olarak müdahil olamazlar”

Ocak ayında, milyarder emlak yatırımcısı Witkoff, o sırada yeni başkan olan Trump tarafından Hamas ve İsrail arasında bir ateşkes anlaşması müzakere etmekle görevlendirildi. Bu ateşkes İsrail'in 18 Mart'ta Gazze'ye düzenlediği bir dizi hava saldırısında 400'den fazla kişiyi öldürmesiyle bozulmuştu.

Witkoff röportaj sırasında Trump'ı “büyük usta” olarak tanımladı ve emlak işine girdiğinde “Ben onun gibi olmak istedim, herkes onun gibi olmak istedi” dedi.

Hamas'ı kastederek “Gazze'yi bir terör örgütünün yönetmesine izin veremeyiz çünkü bu İsrail için kabul edilemez” dedi.

Filistinli grupla nasıl iletişim kurduğu sorulan Amerikalı diplomat, arabulucu Katar ve Başbakan Muhammed bin Abdurrahman bin Casim al Sani'ye övgüler yağdırdı.

Witkoff Al Sani için “O özel bir adam, gerçekten öyle” dedi ve ekledi: “Bence Katarlılar söz konusu olduğunda, iyi motive olmadıkları için eleştiriliyorlar. Bu çok saçma. İyi motive olmuş durumdalar. İyi, düzgün insanlar... Küçük bir milletler ve barış yapıcı olarak tanınmak istiyorlar.”

Witkoff, “şu anda İsrail saldırılarının bazılarını durdurmak ve belki de bu çatışmayı diyalogla bitirmek için” müzakereler yürütüldüğünü söyledi. Hamas'ın ne istediği sorulduğunda ise Trump'a Filistin hareketinin “ideolojik olarak uzlaşılamaz” olduklarını düşünmediğini söylediğini belirtti.

“Kimsenin Hamas'ı bir şekilde öldürebileceğinizi düşündüğünü sanmıyorum. Bu bir ideoloji-fikir, değil mi? Hamas bununla ilgili. Bu ideolojik bir fikir ama bir daha asla Müslüman Kardeşler ve İslami Cihad ile birlikte hareket etmelerine izin verilemez” dedi Witkoff.

Carlson emlak milyarderi, “hayatım boyunca gördüğüm en etkili müzakereci” olarak tanımladı.

Carlson Witkoff için “Başkan adına konuşuyorsunu,” dedi, “dürüstsünüz ve insanlar sizi şahsen seviyor.”

Witkoff, ABD'nin müzakere stratejisi hakkında, “Patron Başkan Trump'tır. Masayı Başkan Trump kurar” ifadelerini kullandı.

Gazze'nin yeniden inşası

Witkoff, Trump'ın kendisine Gazze'nin yeniden inşasının ne kadar süreceğini sorduğunda 15 ya da belki 20 yıl diye cevap verdiğini söyledi.

Gazze'yi “Orta Doğu'nun Rivierası” haline getirmekten söz eden Trump, 26 Şubat'ta sosyal medyada yapay zeka tarafından üretilen ve yıkıma uğramış Filistin bölgesini gökdelenler, ABD başkanının devasa altın heykeli ve bir “Trump Kulesi” ile tamamlanmış lüks bir sahil beldesi olarak gösteren tuhaf bir video paylaşmıştı.

Şubat 2024'te Trump'ın damadı Jared Kushner, Gazze'nin “deniz kıyısındaki mülkünün çok değerli olabileceğini” söyledi.

Kushner, “Orada biraz talihsiz bir durum var ama bence İsrail'in bakış açısından, insanları oradan çıkarmak ve sonra da temizlemek için elimden geleni yapardım” dedi.

Witkoff Carlson'a Gazze'ye gittiğini ve herhangi bir yeniden inşa sürecinin ne kadar zor olacağını gördüğünü söyledi.

“Yıkılmış, tahrip edilmiş, altında tüneller var, yani altında İsviçre peyniri olduğunu düşünün. Sonra da sığınak bombalarıyla vuruldular, artık orada taş taş üstünde kalmadı”

Witkoff, Trump'ın “pırıl pırıl kuleler ve kumarhanelerle dolu bir sahil bölgesi kurmak istediği” yönündeki eleştirilerin “saçma” olduğunu söyledi ve ekledi: "Trump Gazze'nin neye ihtiyacı olduğu konusunda gerçekçi davranıyordu."

Trump destekli bir ABD vizyonunun Gazze için gerçekte neye benzeyebileceğini açıklayan Witkoff, insanlar iki devletli bir çözümden bahsettiğinde, kendisinin bunu “Gazze'de yaşayan Filistinliler için nasıl daha iyi bir yaşam reçetesine sahip olabiliriz?” şeklinde düşündüğünü söyledi.

“Bu sadece barınma ile ilgili değil. Belki yapay zekanın oraya gelmesiyle ilgilidir. Belki de hiper ölçekli veri merkezlerinin o bölgeye inşa edilmesiyle ilgilidir çünkü buna ihtiyacımız var ve bu insanlar artık bundan faydalanabilir ve onlar için orada iş yaratabiliriz” diye devam etti.

“Belki de robot teknolojilerinin oraya gelmesiyle ilgilidir. Belki de ilaç üretiminin oraya gelmesiyle ilgilidir. Gazze'yi refah sistemine dayalı olarak yeniden inşa edemeyiz.”

"Netanyahu Hamas'ın başını kesti"

Witkoff, İsrail hükümetinin ne istediği ve nasıl bir strateji izlediği sorusu üzerine şunları söyledi “Bence iyi motive olmuş durumdalar. Amaçları doğrultusunda hareket ettiklerini düşünüyorum.”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Hizbullah'ın eski lideri Hasan Nasrallah'a atıfta bulunan Witkoff, “Örnek olarak, Bibi Nasrallah'ı Lübnan'daki resimden çıkarmasaydı, Hizbullah'ın başını kesmeseydi -çünkü fiilen başını kesti- orada yaptıklarımızda o kadar etkili olamazdık” dedi.

Witkoff Netanyahu için “Hamas'ın başını kesti” dedi ve ekledi: “Hamas artık eskisi kadar etkili bir terör örgütü değil.”

Ocak ayında görevden ayrılan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Hamas'ın neredeyse İsrail'in Gazze savaşı sırasında öldürdüğü kadar yeni savaşçı topladığını söylemişti.

Mısır bir 'parlama noktası'

Witkoff sözlerini Gazze'deki durum ya da Ukrayna'daki savaşla da sınırlı tutmadı.

Katar'ı överek, Körfez için bir Amerikan vizyonu ortaya koydu: "ABD'nin güvenlik garantileri ve Gazze'de bir barış anlaşması, JP Morgan gibi Amerikan bankalarının yapay zeka veri merkezleri gibi şeylere yüz milyarlarca dolarlık yatırımı finanse edebileceği bir noktaya yol açacaktır."

Arap dünyasındaki genç nesillerin telefonlarından Gazze'nin yıkımına tanıklık etmelerinin Mısır, Ürdün ve diğer yerlerde hükümetlerin çökmesi olasılığı söz konusu olduğunda bunun “büyük bir etken” olabileceğin söyledi.

Witkoff, “Mısır'ın bir parlama noktası olduğunu düşünüyorum” dedi ve ekledi: “Mısır çok huzursuz bir nüfusa sahip. Mısır'daki istatistikler çok feci, 25 yaşın altındakiler arasında işsizlik yüzde 45 civarında. Bir ülke bu şekilde var olamaz. Büyük ölçüde beş parasızlar. Çok fazla yardıma ihtiyaçları var. Eğer Mısır'da kötü bir olay olursa, bu bizi geriye götürebilir.”

Veliaht Prens Muhammed bin Selman'dan “inanılmaz bir lider” olarak bahseden Witkoff, bu durumun “genç nüfusun” Gazze savaşına tanıklık ettiği Suudi Arabistan'da da bir sorun olduğunu söyledi. Witkoff, “işte bu yüzden Gazze'deki sorunu çözmek zorundayız” dedi.

“Çünkü Gazze'yi çözersek, ki bu Suudi Arabistan'ın normalleşmesinin ön koşuludur, o zaman Suudi Arabistan -İsrail ile- normalleşebilir.”

Kaynak: Mepa News, Middle East Eye