Trump'ın 'Yüzyılın Anlaşması' planına tepkiler çığ gibi
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump'ın, İsrail-Filistin sorununa çözüm olarak sunduğu "barış planı"na tepki yağdı.
Trump'ın Twitter hesabından İngilizce, Arapça ve İbranice açıklamalarla paylaştığı haritada Filistin'e Kudüs'ün sadece doğusunda bir toprak parçası ayırması ve Müslümanların El Aksa Camii'ne izinle girmesine ilişkin ibare dikkat çekiyor.
Trump'ın "Yüzyılın Anlaşması" olarak nitelediği plana en büyük tepki Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'tan geldi. Ramallah kentinde basın toplantısı düzenleyen Abbas, "Stratejimiz, işgali sona erdirme mücadelemize dayanıyor ve halkımız bu planı tarihin çöplüğüne atacak. Kudüs satılık değildir" dedi.
"Hiçbir Filistinli Müslüman veya Hristiyan'ın (Trump'ın) bu planını kabul etmesi mümkün değil." diyen Abbas, Trump'ın açıklamalarını reddettiklerini açıkladı.
"Filistin halkı ve toprakları parayla satın alınamaz"
Trump'a bir tepki de Türkiye'den geldi. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Filistin-İsrail meselesine "çözüm bulmak" iddiasıyla hazırlanan barış planının "ölü doğduğu" belirtilerek, "Bu plan, iki devletli çözümü öldürmeyi ve Filistin topraklarını gasp etmeyi hedefleyen bir ilhak planıdır. Filistin halkı ve toprakları parayla satın alınamaz." değerlendirmesine yer verildi.
Ankara: Kudüs kırmızı çizgimizdir
Kudüs'ün, Türkiye'nin kırmızı çizgisi olduğu vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:
"İsrail'in işgal ve zulmünü meşrulaştırmaya yönelik adımlara izin vermeyeceğiz. Kardeş Filistin halkının daima yanında olacağız. Filistin topraklarında bağımsız Filistin için çalışmaya devam edeceğiz. Filistin’in kabul etmeyeceği hiçbir planı desteklemeyeceğiz. İşgal politikalarına son vermeden Orta Doğu'ya barış gelemez."
İran'dan sert yanıt: ABD ile siyonist rejim arasında bir anlaşma
Tahran yönetimi de Trump'ın barış planına ilişkin sert eleştirilerde bulundu. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin danışmanı Hüsameddin Aşina, ABD'nin İsrail-Filistin meselesine ilişkin açıkladığı barış planının "dayatma ve yaptırım planı" olduğunu belirterek, Trump'ın önerisini, "ABD ve siyonist rejim arasında bir anlaşma" olarak niteledi.
ABD'nin bu adımla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin kararlarını tek taraflı ihlal ettiğini vurgulayan Aşina, "(Filistin'de) yeni bir intifada (başkaldırı) bekliyoruz." ifadesini kullandı.
İran Dışişleri Bakanı Zarif: Barış planı bir kabus
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif sosyal medya hesabından Trump'ın önerisini "sözde barış planı" olarak ifade ederek bölge ve dünya için "bir kabus" değerlendirmesini yaptı.
Zarif, planın batmakta olan emlak piyasasını ayağa kaldıracak bir rüya projesi olduğunu belirterek, "Umarım, bu plan şu anda yanlış ağacın altında havlayan tüm Müslümanlar için de bir uyanış olur." dedi.
Ürdün: Doğu Kudüs Filistin'in başkenti olmalı
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi de ABD‘nin Orta Doğu Planı ile Filistin bölgelerini ilhak ederek Yahudi yerleşim yerlerini genişletme girişimlerine karşı uyarıda bulundu.
Safedi, bölgede kalıcı barışın yolunun ancak Filistin halkının haklarını tanıyan iki devletli bir çözümden geçtiğini belirterek Doğu Kudüs'ün Filistin devletinin başkenti olması gerektiğini belirtti.
BM Genel Sekreteri Guterres'ten Trump'a tepki: İki devletli çözümden yanayız
Söz konusu plana BM'den de tepki geldi. BM Genel Sekreter Sözcülüğünden yapılan açıklamada, Genel Sekreter Antonio Guterres, ABD Başkanı Donald Trump'ın tek taraflı Orta Doğu barış planını eleştirdi.
Guterres'in barış planına BM kararları, uluslararası hukuk, ikili anlaşmalar, 1967 sınırları dahilinde ve iki devletli çözüm temelinde destek verdiğinin altı çizilerek, Filistinlileri ve İsraillileri sorunu çözmek için desteklemeye devam edeceği belirtildi. Açıklamada, ''BM'nin iki devletli çözüme yönelik pozisyonu, yıllardır Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul kararlarıyla tanımlanmıştır.'' ifadesi kullanıldı.
Avrupa Parlamentosu: Harita taraflı bir planın parçası
Avrupa Parlamentosu'nda (AP) temsil edilen sağ muhafazakar partilerin ortak parlamento grubu olan Avrupa Halk Partisi Sözcüsü Michael Gahler, söz konusu planın Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve Birleşmiş Miletler'in (BM) politikalarıyla uyuşmadığını söyledi.
Gahler, Kudüs'ün İsrail'in başkenti olarak tanınmasının, ABD Büyükelçiliği'nin Tel Aviv'den Kudüs'e taşınmasının, Batı Şeria'daki Yahudi yerleşim yerlerine destek verilmesinin ve Ürdün Vadisi'nin kontrolünün gelecekte İsrail'e verilmesini öngören Trump'ın önerisini "tamamen taraflı bir planın parçası" olarak değerlendirdi.
İngiltere: Boris Johnson'dan plana destek
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise Trump'ın planına destek veren bir açıklama yaptı. Johnson'ın sözcüsü İngiliz başbakanın Trump ile yaptığı görüşmede planı geleceğe olumlu etkileri olacak bir adım olarak değerlendirdiğini iletti. İkili, Trump’ın planını açıklamasından kısa bir süre önce görüşmüştü.
Trump: Barış planı Filistinliler için son şans
ABD Başkanı Donald Trump, 80 sayfa uzunluğundaki Orta Doğu barış planının hem İsrail hem de Filistin tarafı için çok değerli maddeler içerdiğini belirterek, Kudüs'ü İsrail'in "bölünmez" başkenti olarak kabul edileceğini ve planın Filistinliler için son şans olduğunu söyledi.
Trump, planının Filistin için başkenti Doğu Kudüs'te olan bağımsız bir devlet öngördüğünü ifade etti, ancak söz konusu başkentin neresi olacağı konusunda detaya girmedi. Trump ayrıca Filistin'e bağımsız bir devlet olabilmesinde gerekli koşulları yerine getirebilmesi için 4 yıllık süre öngördüklerini belirtti.