"Türkiye Amerika’yla dolaylı İran'la doğrudan çatışıyor"

Washington’daki bir panelde konuşan Ortadoğu Enstitüsü’nde Ortadoğu uzmanı Charles Lister Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde Amerika’yla dolaylı, İranlı milislerle doğrudan çatıştığını söyledi.

Uluslararası Körfez Forumu’nun düzenlediği “Esed'li ya da Esed'siz Körfez ve Suriye Krizi” adlı panele Washington’daki Arap Merkezi’nden Dr.Radwan Ziadeh, Ortadoğu Enstitüsü’nde uzman olan Charles Lister, Dışişleri Bakanlığı’nda bir dönem Ortadoğu uzmanı olarak çalışan Wa’el Alzayat ve Uluslararası Körfez Forumu’ndan Sigurd Neubauer katıldı.

Amerika’nın Suriye politikasıyla ilgili çekincelerini dile getiren Charles Lister, Washington’un Esed karşıtı cepheyi koordine edememesinin sorunlara neden olduğunu vurguladı.

Lister, “Amerika’nın muhalefete desteği koordine etme konusunda liderlikte başarısız kalması, karışıklığa neden oldu. Merkezde bir koordinatör yoktu. Tek tek körfez ülkeleri ve Türkiye müdahil oldu ve kendi ortaklarını seçtiler. Bu yarış, karışıklığa, kaosa ve aşırıcılığın yayılmasına neden oldu. Hiçbir zaman tek bir silahlı grubu desteklemek için koordine olunmaması, tek bir komuta merkez yapısı olmaması yüzünden bugünkü duruma geldik” dedi.

Lister, muhalefetin aşırıcılık yönünden en fazla faydalananın muhtemelen Suriye’deki rejim, Rusya ve İran olduğunu söyledi.

Charles Lister ayrıca Rusya’nın Eylül 2015’te Suriye’deki savaşa katılmasının ülkedeki dinamikleri de değiştirdiğini vurguladı.

Lister, Afrin operasyonuna da değindi ve Türkiye’yle Amerika’nın Suriye’de dolaylı olarak çatıştığını belirtti.

Lister, “Türkiye’yle Amerika arasında dolaylı çatışma görüyoruz. Gerçek şu ki PKK’nın Suriye kolunu destekledik. Bunun Türkiye’nin çıkarlarını tehdit edeceğini görmezden geldik. Bu, Amerika’yı kısa ve uzun dönemde hileci bir duruma sokuyor. Bizim eğittiklerimiz ve silahlandırdıklarımız şimdi Türkiye’yle savaşıyor. Türkler’i sevelim ya da sevmeyelim alandaki gerçek bu. Bu bence çok önemli bir sorun olacak” ifadelerini kullandı.

Lister, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde İran’ın stratejisiyle savaştığını da söyledi, İranlı milislerin son 6 haftada Türk askerlerini öldürdüğünü belirtti.

Charles Lister, “Türk devleti Suriye’nin kuzeyinde İran’ın stratejisine savaş ilan etmiş durumda, İranlı milislerle çatışıyor. İranlı milisler son 6 haftada Suriye’nin kuzeyinde Türk askerlerini öldürdü. İran Suriye’de uzun dönemli oyun oynuyor. Türkiye’yse acil çıkarları doğrultusunda hareket ediyor. Kısa dönemli çıkarlarını güvenlik altına alıyor” dedi.

Charles Lister’a göre İran Türkiye’nin İdlib’deki varlığından rahatsızlık duyuyor.

Lister, “Rusya’yla Türkiye arasında İdlib’de gözlem noktaları oluşturulması konusunda yapılan son 3 anlaşma İranlı milislerin Türk askerlerine saldırılarıyla karşılaştı. Bu kısa dönemde taktiksel bir hareketti. İranlılar Türk askerlerini öldürdü, Türkler de karşılık olarak hava saldırıları ve topçu ateşi düzenledi. Daha fazla gözlem noktasıyla İranlı milislerin cephesine daha da yaklaşılacak. İranlılar ve Türkler olaylara uzun dönemli bakma kararı alırsa büyük karar olur. İran taktiksel olarak İdlib’i muhaliflerin kontroluna bırakmak istemiyor. Şu anda Şam’ın ne düşündüğü çok önemli. İdlib’in bu yıl sonlarına doğru büyük bir sorun olacağını düşünüyorum” dedi.

Lister, Amerika’nın Suriye’yle ilgili bir politikası ve öngörüsü olmadığını da kaydetti.

Konuşmacılardan Dr.Radwan Ziadeh de Amerika’nın Suriye’de iki büyük hata yaptığını vurguladı. Ziadeh’e göre Washington’un en büyük hatalarından biri PYD’yi desteklemek.

Ziadeh, “Suriye krizi Amerika’nın liderliğinin gerektirdiği bir seviyeye ulaştı. Amerika ayrıca hatalarını da düzeltmek zorunda. Amerika 2 önemli hata yaptı. Birincisi IŞİD’e çok fazla odaklandı, Suriye’deki çatışmayı görmezden geldi. İkincisi de alanda PYD gibi yerel militanlara çok ama çok dayandı. Türkiye-Amerika ilişkilerinin bu hale gelmesinin nedeni bu. Dün Deyrizor’dan bir gazeteciyle konuştum, bin savaşçının Afrin’e gittiği yönünde haberler olduğunu söyledi ama gerçekte bu sayının 3 binden fazla olduğunu belirtti. IŞİD hücreleri hala Suriye’de olabilir. Bu Suriye’de stratejinin değiştiğini gösteriyor. Eğer Suriye Beyaz Saray’ın dikkatini çekemezse Dışişleri Bakanı Tillerson’ın belirttiği gibi Suriye’deki hedeflere ulaşılabileceğini sanmıyorum” dedi.

Wa’el Alzayat da Türkiye’nin bir şekilde İdlib’le ilgilenmeye devam edeceği düşüncesinde. Alzayat’a göre, yakın zamanda Suriye’de önemli bir değişiklik olmayacak.

Alzayat, “Türkler şöyle ya da böyle İdlib’le ilgilenmeye devam edecekler. Türkler Esed’in iktidarda kaldığını anladı. İran’ın en önemli endişesi Esed’in iktidarda kalması. Şii milisler Suriye’de siyasi mevcudiyete dönüşebilir. Suriye rejimi biraz daha toprak kazanabilir. Hizbullah’la İsrail arasında çatışmalar devam edebilir. Suriye’de savaşan her ülke farklı nedenlerle farklı savaş yürütüyor. 2 yıl sonra da Suriye’yle ilgili olarak muhtemelen aynı konuşmaları yapacağız” ifadelerini kullandı.

Charles Lister da Suriye’nin uzun bir süre parçalanmış kalacağını ve bunun bölge ülkelerini çatışma içine çekebileceğini de vurguladı.