Af Örgütü: Türkiye Somali'de Bayraktar TB2'lerin karıştığı sivil katliamlarını soruşturmalı

Uluslararası Af Örgütü bugün yaptığı açıklamada, Türkiye tarafından Somali'deki Mogadişu yönetimine verilen Bayraktar TB2 tipi silahlı insansız hava araçlarıyla düzenlenen saldırıda sivillerin öldüğünü ve olayın "savaş suçu" olarak soruşturulması gerektiğini belirtti.

Af Örgütü özellikle Türkiye'ye olayı soruşturması için çağrı yaptı.

18 Mart 2024 tarihinde gerçekleştirilen saldırılarda 23 sivil öldürülmüştü. Öldürülen siviller arasında 14 çocuk, 5 kadın ve 4 erkek bulunuyordu.

Saldırılarda 17 sivil de yaralanmıştı.

Somali'de insansız hava araçları teravih namazında cami bombaladı

Saldırılarda Türkiye tarafından Mogadişu yönetimine verilen Bayraktar TB2 insansız hava araçlarının kullanıldığı bildirilmişti.

Uluslararası Af Örgütü Doğu ve Güney Afrika Bölge Direktörü Tigere Chagutah, "Somali ve Türkiye hükümetleri bu ölümcül saldırıları bir savaş suçu olarak soruşturmalı ve sivillere yönelik pervasız saldırılara son vermelidir." ifadelerini kullandı.

Uluslararası Af Örgütü konuya ilişkin kurbanlar ve aileleriyle görüşmeler gerçekleştirdi. Araştırmacılar ayrıca uydu görüntülerini ve tıbbi raporları inceledi, mağdurların ve silah parçalarının fotoğraflarını analiz etti, saldırı mahallinden ve Mogadişu Uluslararası Havalimanı'ndaki insansız hava aracı operasyonlarından coğrafi konumlandırılmış videolar elde etti.

Uluslararası Af Örgütü'ne göre araştırmacılar, mühimmat hurdalarının fotoğraflarını inceleyerek, saldırının TB2 insansız hava araçlarından atılan MAM-L mühimmatları ile gerçekleştirildiğini doğruladı.

Uluslararası Af Örgütü'nün görüştüğü bir görgü tanığına göre, 18 Mart'taki çatışmalar sırasında bölgede Eş Şebab mensupları bulunuyordu. İlk insansız hava aracı saldırısı saat 19.30 sularında bölgedeki bir camiyi vurarak binayı tahrip etti ve yakındaki evlere zarar verdi. Uluslararası Af Örgütü camide kimlerin hedef alındığını ya da herhangi bir can kaybı olup olmadığını bağımsız olarak doğrulayamadı.

Somali'nin başkenti Mogadişu'da üst düzey polis komutanına suikast

Bu saldırının ardından görgü tanıkları birçok sivilin sığınmak için bölgedeki bir çiftliğe kaçtığını söyledi. Çiftliğe düzenlenen ilk saldırıda çok sayıda sivil öldü ve yaralandı. Yaklaşık 30 dakika sonra gerçekleşen ikinci saldırıda ise, ilk saldırının ardından hayatta kalanları kurtarmak için komşu köyler Alifow ve Gaalgube'den gelen daha fazla sivil öldü ve yaralandı.

19 Mart'ta Somali Enformasyon Bakanlığı bir açıklama yaparak "uluslararası ortaklarla" koordinasyon içinde Bağdat ve Baldooska köylerinde 30'dan fazla Eş Şebab militanını öldürdüklerini" duyurdu.

Saldırılarda TB2 insansız hava aracının kontrolünün Türk güçlerinde mi yoksa Mogadişu yönetimi güçlerinde mi olduğu bilinmiyor. 2022 yılında Mogadişu yönetiminin o zamanki İçişleri Bakanı, şimdiki Dışişleri Bakanı Ahmed Malim Fiki, insansız hava araçlarını Türk kuvvetlerinin kullandığını, hedefleri ise Somalili komutanların sağladığını söylemişti.

"Her yerde cesetler vardı"

Uluslararası Af Örgütü, Gorgaarte aşiretine mensup toplam beş ailenin bölgedeki iki saldırıdan etkilendiğini tespit etti.

Maalim Adan Hussein Hassan Adow, ailesinin neden hedef alındığını anlayamadığını söyledi:

"Eşim, üç çocuğum ve iki yeğenim çiftliği vuran ilk saldırıda öldürüldü. Ben o sırada Afgoye'deydim. Akrabalarımdan hemen bir telefon aldım. Güvenlik nedeniyle gece seyahat etmek mümkün değildi. Ertesi günün sabahı Bağdat'a gittim. Olay yerinde eşimin ve çocuklarımın cesetlerini teşhis ettim. Eşim ve çocuklarım Gaalgube köyündeki bir toplu mezara, yeğenlerim ise Alifow köyüne gömülmüştü. Mübarek Ramazan ayında ailemin neden hedef alındığını bilmiyorum. Kalbim kırık."

37 yaşında bir çiftçi olan İsmail Ali Deerey ve dokuz yaşındaki oğlu Sadam İsmail Ali Deerey de öldürüldü. Eşi, iki kızı, iki oğlu ve yeğeni yaralandı ve Mogadişu'daki hastanelerde tedavi altına alındı.

Rapor | Somali'de çatışmanın geleceği

İsmail'in ağabeyi Mohamed Ali Deerey Uluslararası Af Örgütü'ne şunları söyledi:

"Alifow köyündeydim. Kulakları sağır eden bir patlama sesi duyduk. Kısa bir süre sonra kardeşim İsmail'in bir insansız hava aracı saldırısı sonucu vurulduğu haberini aldım. Oğlum ve ben aceleyle çiftliğe gittik. Çiftliğe ulaştığımızda, bir başka patlama bizi hedef aldı ve bölgeyi bir toz bulutu kapladı. Olay yeri karmaşıktı. Çığlıklar, kan ve her yerde cesetler vardı. Ben şans eseri hayatta kaldım ama yanımda bulunan 22 yaşındaki oğlum Ali Mohamed Ali Deerey sırtından ağır yaralandı. Kardeşim İsmail ve oğlu vahşice öldürüldü."

Saldırıda hedef alınan Gorgaarte aşireti güçsüz ve siyasi alanda temsilcisi olmayan bir aşiret. Somali'de bu gibi güçsüz aşiretlere yönelik ihlallerin daha fazla görmezden gelindiği biliniyor.

Gorgaarte aşiretinden yaşlı bir sivil bu konuya ilişkin şu ifadeleri kullandı:

"Kendimizi ihmal edilmiş ve sesi duyulmamış hissediyoruz, kimse bizi savunmuyor ya da bizimle diyaloğa girmiyor. Halkıma karşı gerçekleştirilen eylemler için hiçbir açıklama yapılmadı, soruşturmalar takip edilmedi ve hiçbir uzlaşı teklifi sunulmadı. Önceliğimiz bu trajik olayın neden meydana geldiğine dair bilgi almaktır. Ayrıca uğradığımız kayıplar için de tazminat istiyoruz."

Kaynak: Mepa News