Uluslararası Ceza Mahkemesi ABD'nin Afganistan’daki savaş suçlarını soruşturacak

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo dün yaptığı açıklamada, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) Afganistan’da savaş suçlarının işlenmiş olma ihtimaline yönelik soruşturma yapılmasına onay vermesini ‘sorumsuz’ bir karar olarak nitelendirdi.

Bloomberg haber ajansına göre UCM; ABD askerleri, Afganistan ordusu ve Taliban güçlerine karşı suçlamalar içeren kararı dün erken saatlerde onayladı.

UCM Başsavcısı Fatou Bensouda için daha önceden vize kısıtlaması getiren ABD hükümeti söz konusu kararı derhal sert bir şekilde kınandı ve UCM çalışanlarına daha fazla yaptırım uygulamakla tehdit etti.

Pompeo Washington'da gazetecilere verdiği demeçte “Yasal bir organ kılığına bürünen sorumsuz bir siyasi kurum tarafından verilen tam anlamıyla şok edici bir karar” ifadelerini kullandı.

2019 yılında Başsavcı’nın soruşturma açılmasına yönelik talebi, bu aşamada yapılacak bir soruşturmanın adalete hizmet etmeyeceğini belirten UCM yargıçları tarafından reddedilmişti. UCM Temyiz Dairesi ise dün bu kararı bozdu. Yargıçlar, 2019 yılında soruşturma açılması için yeterli bilgilerin olduğunu ancak üzerinden çok uzun zaman geçtiğini, Afganistan’ın iş birliği yapmama ihtimali olduğunu ve bunun da başarılı bir soruşturma yürütme ihtimalini düşürdüğünü bildirmişti.

UCM Başsavcısı Fatou Bensouda, Afganistan’daki olası işkence, rastgele adam öldürme ve başka savaş suçları hakkında 2003 yılından beri soruşturma açmaya çalışıyor.

Pompeo “Siyasi bir gündem yaratmak için ABD vatandaşlarının zorla bu siyasi kurumun önüne çıkarılmasını engellemek için gerekli tüm önlemleri alacağız” ifadelerini kullandı.

Diğer yandan söz konusu karar, savaşın yıprattığı ülkenin durumunu takip eden birçok gözlemci ve aktivist tarafından memnuniyetle karşılandı.

Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Twitter üzerinden yayınladığı mesajında mahkemede tanıklık edip bu davayı savunanlara övgüde bulunarak “Bu, Afganistan ve savaşın kurbanlarına adaletin sağlanması için hoş bir haber” dedi.

Soruşturma ABD askerlerini ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ajanlarını da kapsayacak. Ayrıca soruşturma kapsamında Afganistan dışında bulunan şüpheli gizli gözaltı merkezlerinin de incelemeye tabi tutulabileceği belirtiliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, UCM karşısında vatandaşlarına ve müttefiklerine boyun eğdirmeye yönelik girişimlerin tümüne ABD tarafından sert bir şekilde cevap verileceğini duyurdu.