Uygurlardan sonra Çin'in yeni hedefi: Hui Müslümanlar

Çin uzun süredir Doğu Türkistan'daki Uygur Müslümanlara yönelik asimilasyon politikaları ve baskılar ile biliniyor. Doğu Türkistan'da tesettür, sakal, oruç tutma, namaz ve din eğitimi gibi İslami ögelere kısıtlama ve yasak getiriliyor.

Bunun zıddına, geneli itibariyle Çin devletiyle olumlu ilişkiler geliştiren ve dini yaşamlarına belirli ölçüde müsade edilen Hui Müslümanlar benzeri bir muameleyle karşı karşıya kalmıyordu.

Baskılar Huilere sıçradı

Ancak yakın bir zamanda ülkede Huilere de benzer bir politika uygulanmaya başlandı. Çin'deki Komünist Parti yönetimi, ülkenin batı bölgesinde yoğun Müslüman nüfusa sahip Linxia bölgesinde 16 yaşın altındakilere din eğitimini yasaklayan bir karar aldı. Yerel Müslümanlar bu kararı İslam dinini silmeye yönelik bir adım olarak niteledi.

Yerel hükümet yetkilileri bölgede İslam dininin kısıtlanmasına yönelik bazı kararları da uygulamaya koydu. Buna göre imamlar için de yeni onay süreçleri başlatılacak.

Komünist Parti yetkilileri aynı zamanda camilere Çin bayrağı asma zorunluluğu ile ezanı yasaklama talimatları da vermiş durumda. Bölgede 355 camiden hoparlörler tamamen kaldırıldı ve bunun amacının ses kirliliğini azaltmak olduğu öne sürüldü.

"Sincan modeli"

İsminin verilmesini istemeyen yerel bir Hui imam şu ifadeleri kullandı:

"Rüzgarlar değişti. Burada da Sincan modelinin uygulanmasından çok korkuyorum. Müslümanları seküler hale getirmek istiyorlar, İslam'ı kökünden kesmek istiyorlar. Bu günlerde çocukların dine inanması yasak, sadece komünizme ve partiye inanabiliyorlar."

Binden fazla erkek çocuğu bölgede yer alan orta boyutlu bir camide yaz ve kış okul tatillerinde Kur'an eğitimi alıyordu. Ancak şu an kurslara girmeleri dahi yasak.

Bölgede dini kaynaklara ulaşabilmek de oldukça zahmetli ve zor. Kur'an kurslarındaki sınıflarda yer alan büyük Arapça kitaplar Suudi Arabistan'dan gelmiş. Bu kitaplar ağır deri ile kaplanmış ve oldukça eskiden ciltlenmiş. Kitapların oldukça eski oluşu, kararmış sayfalarından da belli oluyor.

"Bir yahut iki nesil sonra"

Bölgede yer alan da anne babalar da, çocuklarına yönelik bu yasak hususunda oldukça endişeli: "Korkuyoruz, çok korkuyoruz. Eğer böyle devam ederse bir ya da iki nesil sonra geleneklerimiz kaybolacak."

Müfettişler bölgedeki camileri özellikle tatil günlerinde günaşırı teftişe çıkıyor. Bölgedeki imam bir süre gizlice ders vermeyi denemiş ancak yönetimin baskısından korkarak buna daha fazla devam edememiş.

2012 yılında yayınlanan devlet istatistiklerine göre Hui Müslümanlar, Müslüman nüfusunun yaklaşık yarısını oluşturuyor. Ancak Çin'in resmi istatistiklerinin Doğu Türkistan'da yaşayan Uygur Müslümanları es geçtiği tahmin ediliyor.

Çin'deki Hui Müslümanlar daha önce görece olarak serbest ve rahat hareket ediyorlardı. Ancak Çin'in Doğu Türkistan'daki asimilasyon politikasını daha ağır hale getirdikçe, ülkede kalan Hui Müslümanlara yönelik faaliyetlerine ağırlık vereceği tahmin ediliyor. Hui Müslümanlar sürece dair endişeli. Ancak Komünist Parti'nin bu politikalarına karşı ellerinden ciddi bir hamle gelmesi mümkün görünmüyor.

Kaynak: The New Arab, Mepa News