Vatikan 2. Dünya Savaşı'nda Yahudilere karşı soykırımda ne rol oynadı?

Vatikan, İkinci Dünya Savaşı sırasında görev yapan Papa Pius XII dönemine ait arşivleri 2 Mart'ta halka açma kararı aldı.

Vatikan sözcüsü Havariler Kütüphanesi'ne giriş izni almak için uyruğu, inancı ve ideolojisi ne olursa olsun herkesin başvurusuna açık olduğunu duyurdu ve "Kilise'nin tarihle ilgili herhangi bir korku duymasına neden yoktur" açıklamasında bulundu. Arşivlerin açılması Katolik ve Yahudi dünyası arasındaki şeffaflık açısından önem taşıyor.

Bugüne kadar 150'de fazla tarihçi ve araştırmacının incelemek için başvuruda bulunduğu arşivlerde özellikle Yahudi soykırımına dair bilgiler araştırılacak. Bazı Yahudi gruplar ve tarihçiler 1939-1958 yılları arasında görev yapan Papa Pius'un Yahudi soykırımına sessiz kaldığını ve hayat kurtarmak için yeterince çaba sarfetmediğini savunuyor.

Papa Pius'u savunanlar ise, sessiz diplomasiyle ve manastır ve diğer dini kurumları Yahudilerin saklanmasına yardımcı olmak için teşvik ettiğini ileri sürüyor. Papa Pius'un savunucularından olan eski Papa Benedikt XVI arşivlerin açılmasının hızlandırılmasını istemiş, Papa Francis de kütüphanenin 2 Mart'a hazır olacağını duyurmuştu.

Papa Pius'un "aziz" ilan edilmesi için beklenen mucize arşivlerde mi?

Yetkililer altı farklı arşivdeki milyonlarca belgenin incelenmesinin yıllar alabileceğine dikkat çekiyor. Papa Pius'un yönetim teşkilatına ilişkin arşivlerde Vatikan'ın yabancı ülkelerle ilişkisine dair belgeler de yer alıyor.

Görevini 2013 yılında Papa Francis'e devreden Papa Benediktus, 2009 yılında arşivleri açılan Papa Pius'u "aziz" ilan etmek istemişti. Bunun için Vatikan'ın bir "mucizenin gerçekleştiği" kararını vermesi gerekiyor. Papa Francis ise 2014 yılında bu mucizenin gerçekleşmediğini bildirerek Pius'a azizlik statüsü verilmesine karşı çıkmıştı.