Xi Jinping kimdir?

Xi Jinping, Kasım 2012'den bu yana Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri olan ve Çin'de baskıları önceki dönemlere göre artırmakla eleştirilen, halen iktidarda bulunan Çin lideridir.

Doğumu ve eğitimi

Xi Jinping (Şi Cinping) 15 Haziran 1953'te Çin'in başkenti Pekin'de doğdu. Babası Xi Zhongxun (1913-2002) ve annesi Qi Xin (1926-) Mao liderliğinde Çin'de tek parti rejimiyle 1949'da iktidara gelen Çin Komünist Partisi'nin yöneticilerinden olup 1949'da Komünist Parti'nin ülkeyi ele geçirmesine bilfiil katılmış isimlerdi.

Jinping'in babası siyasetçi Şi Zhongxun (ortada) Çin yanlısı Uyur liderlerle

Babasının ülkenin yönetici elitinden olması sayesinde Xi Jinping Pekin'de iyi bir eğitim alıyorken Mao 1966'da giriştiği 'Çin Kültür Devrimi' sürecinde Xi Jinping'in babası Xi Zhongxun'u yönetimden tasfiye etti. Baba Xi, Çin'in Şensi bölgesinde Liangjiahe köyüne yerleşti.

Xi Jinping burada çiftçilik eğitimi aldı ve çiftçilik yaptı. 1974'te Çin Komünist Partisi'ne üye oldu. Mao'nun ailesine karşı yumuşamasıyla 1975'te yüksek öğretimi için ülkenin en elit üniversitelerinden Tsinghua Üniversitesi'nde Kimya Mühendisliği eğitimine başladı, 1979'da bu üniversiteden mezun oldu.

Xi Jinping üniversitede okurken 1976'da Çin'i 27 yıldır yöneten Mao öldü, 1978'de Çin rejimi ekonomi alanında açılım politikasına geçti.

Xi Jinping üniversiteden mezun olduktan sonra 1979-1985 döneminde hızla değişen pek çok danışmanlık görevi ve idari görevde yer aldı. Bunlar arasında, Çin Komünist Partisi bünyesindeki Merkezi Askeri Komisyon'da üst düzey görevler de bulunmaktaydı. Ayrıca Hebei eyaletinde de üst düzey görevler aldı. Yeni dönemde babasının itibarı tamamen iade edildiğinden Xi Jinping hızla yükselmesinde babasının konumundan faydalandı. 1985'te Çin tarafından tarım araştırma ve geliştirme çalışmalarını takip etmek üzere ABD'ye gönderildi. Burada birkaç hafta kalan Jinping, Amerikan bir ailenin yanına yerleşti.

Siyasi kariyeri

Çin'e döndükten sona 1985'te Fujian eyaletinin valisi yapıldı ve 2002'ye değin bu görevde kaldı. 2002-2007 döneminde ise Zhejiang eyaletinin, 2008 yılında ise Şangay'ın valisi oldu.

Ekim 2007'de Çin Komünist Partisi'nin en üst düzey yöneticileri arasına katılan Xi Jinping 2008'de 'Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri' sıfatıyla ülkeyi yöneten Hu Jianto'nun (1942-) yardımcısı oldu.

Bu dönemde Çin adına dış gezilere Hu Jianto'dan daha fazla katılan Xi Jinping'in Çin'in gelecekteki lideri olacağına kesin gözüyle bakılmaya başlandı.

Jinping, dönemin ABD Başkanı George Bush ile. Ağustos 2008

15 Kasım 2012'de toplanan Çin Komünist Partisi beklenildiği gibi liderliğe Xi Jinping'i seçti. Xi Jinping, Çin'in 1949'da Komünist Devrim'den sonra doğan ilk lideri oldu.

Çin liderliği

Xi Jinping, Çin'in Komünist devrimden bu yana en nadir kamuoyu karşısına çıkan ve açıklama yapan lideri olarak dikkat çekti. Olayları genellikle arka plandan yönetmeyi seçtiğive halka hitaptan kaçındığı gözlemlendi.

Xi Jinping 2013'te büyük bir yolsuzluğu engelleme kampanyasına girişileceğini belirtti ve bu gerekçeyle Çin Komünist Partisi'nde ve bürokraside çok büyük bir tasfiye kampanyası gerçekleştirildi.

Xi Jinping  döneminde Doğu Türkistanlı Uygurlar başta olmak üzere azınlıklara yönelik baskıların önceki dönemlere göre çok artması dikkat çekti. Doğu Türkistanlılar bu dönemde toplama kamplarına dolduruldu, camilerin büyük bir kısmı kapatıldı ve İslami uygulamalar yasaklandı. Ülkedeki sansür faaliyetleri de önceki liderler dönemine göre arttı.

Dosya | Geçmişten bugüne Doğu Türkistan tarihi

Bu dönemde Çin, 1997'de özerklik anlaşmasıyla İngiltere tarafından Çin'e devredilen Hong Kong'un da özerkliğini, özellikle güvenlik konularında büyük ölçüde kaldırdı. Çin'in bu politika değişikliğinde Xi Jinping'in önceki Çin lideri Hu Jianto'dan "daha baskıcı" tavrının başat rolde olduğu iddia edildi.

Hong Kong'daki krizin sebebi ne?

Xi Jinping döneminde Çin ekonomisinin yüksek büyüme hızının korunmasına ve ekonomik büyüklükte ABD'yi geçmesine odaklanıldı. Fakat 2019'da ülkede başlayıp dünyaya yayılan COVID-19 salgını ve bu salgına yönelik tedbir ve kapatmalar nedeniyle Çin'in büyüme hızı sert biçimde yavaşladı.

Yine bu dönemde Çin'de kamu ve özel sektör borcu görülmemiş şekilde arttı, ülkede bir emlak krizi çıkması ihtimali yükseldi. Çin'in savunma harcamaları da önceki liderlerin döneminde görülmemiş hızda artışa geçti.

Kasım 2022'de Çin liderliğinde 10. yılını dolduracak olan Xi Jinping'in görevi bırakması beklenmiyor. Çin, tek parti rejimiyle yönetildiğinden ve Çin Komünist Partisi'nde Xi Jinping'in hakim olduğu gözlemlendiğinden kongrede yeniden seçilip en az 5 sene daha görevinde kalacağı tahmin ediliyor.

Kaynak: Mepa News