Yedinci yıl dönümünde 'Tunus devrimi'

"Arap Baharı"nın ilk ayağı olan Tunus, devrimin yedinci yılında birçok kırılma noktasından geçmesine rağmen, ulusal uzlaşı, diyalog ve ortak akılla demokratik kazanımlarını korumayı başardı. Ancak ekonomi alanında ayni başarı sağlanamadığından ülke genelinde protestolar yapılıyor.

"Arap Baharı" olarak isimlendirilen halk ayaklanması yedi yıl önce bugün ateşlendi. Bölgenin ve ülkenin geleceğini geri dönülemeyecek şekilde değiştiren Tunus, devrim sürecinde çok sayıda demokratik kazanım elde etti.

Serbest piyasa ekonomisine geçiş sürecinin getirdiği zorluklarla mücadele eden Tunus, karşılaştığı bir takım kırılma noktalarında, uzlaşı, diyalog ve ortak akılla kazanımlarını korumayı başardı.

Tunus'taki devrim daha fazla özgürlük ve temsil getirmesine rağmen, ekonomik beklentileri karşılayamadı. "Arap Baharı"nın başladığı yer olan Tunus, artan hayat pahalılığına karşı çok sayıda kitlesel gösterilerin gölgesinde devrimin yedinci yılını kutluyor.

Tunus'un devrimindeki kritik dönemeçler şöyle sıralanıyor:

17 Aralık 2010

Tunus'un gelir seviyesi düşük Sidi Buzid vilayetinde Muhammed Buazizi isimli bir seyyar satıcı, güvenlik güçlerinden gördüğü kötü ve aşağılayıcı muamele karşısında belediye binası önünde kendini ateşe verdi ve hayatını kaybetti. Buazizi'nin eylemi ülke genelinde kitlesel protestolara yol açtı.

14 Ocak 2011

Gösterileri engellemekte başarısız olan Tunus'un 23 yıllık Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin bin Ali, eşini de alarak dönmemek üzere ülkeden kaçtı.

23 Ekim 2011

Tunus'ta Bin Ali rejiminin devrilmesinin ardından "kurucu meclis" için seçimler gerçekleştirildi. Devrimin ardından ülkeye dönen Raşid el-Gannuşi'nin liderliğindeki Nahda Hareketi, 217 sandalyeli mecliste 89 milletvekili ile seçimlerden birinci çıktı. Parlamento, yeni bir anayasa yazılımını birinci görev olarak belirledi.

12 Aralık 2011

Tunus Parlamentosu, insan hakları savunucusu Cumhuriyet Kongresi Partisi Başkanı Munsif el-Merzuki'yi cumhurbaşkanı olarak seçti. Nahda Partisi'nden Hamad Cibali başbakan olurken, Tekettül Partisinden Mustafa bin Cafer ise meclis başkanı oldu. Bu üç partinin bir araya gelmesiyle oluşan koalisyon, "troyka" yani üçlü ittifak şeklinde nitelendi.

6 Şubat 2013

Tunus'ta Demokrat Yurtseverler Partisi Genel Sekreteri Şükrü Belıyd'e düzenlenen suikast sonucu ölmesi, ideolojik çekişmelerin yaşandığı ülke'de yeni bir siyasi krize yol açtı. Başbakan Hamad Cibali, hükümeti feshettiğini açıkladı. Sonrasında Nahda Hareketi'nin genel sekreteri olan Ali el-Urayyid başbakanlığında yeni bir hükümet kuruldu.

25 Temmuz 2013

Tunus Halk Cephesi Partisi Genel Başkanı ve Kurucu Meclisi Üyesi Muhammed el-Brahmi, evinin önünde uğradığı suikast sonucu hayatını kaybetti. Sokak protestolarının ardından ortaya çıkan tabloda, Mısır'daki darbenin etkisiyle ortaya çıkan yeni bölgesel denklemde Nahda Hareketi başbakanlıktan çekilerek ülkeyi seçimlere taşıyacak yeni bir teknokrat hükümetine iktidarı devretti.

26 Ocak 2014

Tunus parlamentosu Arap dünyası içinde en fazla demokratik ve çoğulcu unsur bulunduran anayasayı oy çoğunluğuyla kabul etti.

26 Ekim 2014

Tunus'ta devrimden sonra ekim 2014 yılında gerçekleştirilen ikinci parlamento seçimlerinde laik merkez sol Nida Tunus Partisi 85 sandalye ile sandıklardan birinci çıkarken muhafazakar Nahda Hareketi Partisi 79 vekille ikinci sırada yer aldı.

21 Aralık 2014

Nida Tunus Partisi'nin kurucusu El-Baci Kaid es-Sibsi, halkın doğrudan oy verdiği seçimlerde Tunus'un devrimden sonraki ikinci cumhurbaşkanı oldu.

18 Mart 2015

Tunus meclisinin yakınındaki Bardo Müzesi'ne silahlı kişilerin düzenlediği saldırıda çoğu yabancı 22 kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

 26 Temmuz 2015

Tunus'un turistik kenti Susa'da yabancıların kaldığı otele bir kişinin düzenlediği saldırıda çoğu İngiliz 38 kişi hayatını kaybetti. Üst üste gelen IŞİD saldırıları, Tunus'u en önemli döviz ve istihdam kaynağı turizme ağır darbe vurdu.

9 Ekim 2015

Anayasanın yazım sürecinde taraflar arasındaki diyaloğu yönetmesi ve geçiş döneminde oynadığı rol nedeniyle, Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü; Tunus Barolar Birliği, Tunus Genel İşçi Sendikaları Konfederasyonu (UGTT), iş dünyasının çatı örgütü Tunus Ticaret ve Zanaat Sendikası (UTICA) ve Tunus İnsan Hakları Birliği, Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

24 Kasım 2015

Başkentin merkezindeki 5. Muhammed Caddesi'nde cumhurbaşkanlığı muhafızları birliğinin aracına düzenlenen bombalı intihar saldırılarında çoğu güvenlik gücü 12 kişi hayatını kaybetti.

7 Mart 2016

IŞİD, Libya sınırı yakınlarındaki Benkirdan vilayetindeki güvenlik güçlerinin bulundukları noktalara saldırdı. Aralarında 36 IŞİD militanının da yer aldığı 50'inin üzerinde can kaybıyla sonuçlandı.

30 Temmuz 2016

Tunus parlamentosu güvenlik sorunlarıyla mücadele eden Habib es-Sıyd kabinesinden güven oyunu çekerek hükümeti görevden aldı.

3 Ağustos 2016

Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es-Sibsi'nin davetiyle Kartaca Sarayı'nda 8 ayrı siyasi parti, sendika ve iş dünyasından temsilcilerin bulunduğu sivil toplum kuruluşları "yolsuzlukla mücadele, istihdam ve kalkınma" gibi hedefler belirleyen Kartaca Anlaşması'nı temmuz ayında imzalamıştı. Burada öngörülen maddeler çerçevesinde Başbakan Yusuf Şahid, ulusal uzlaşı koalisyonu hükümetini kurdu.

9 Aralık 2017

Uluslararası Para Fonu'nun Tunus'tan talebi üzerine, cari açığı azaltmak, gelirlerini arttırmak için sert vergilerin arttırıldığı, kamu harcamalarının kısıldığı kemer sıkma tedbirlerini içeren bütçe yasasını kabul etti.

8 Ocak 2018

Tunus'ta kemer sıkma tedbirleri, yılbaşından itibaren yeni bir zam furyasına yol açtı. Artan hayat pahalılığı yeni protesto hareketlerine yol açtı. 8 Ocak'ta Manuba vilayetinde bir göstericinin hayatını kaybetmesiyle, gösteriler birçok kente yayıldı. Gösteriler, zaman zaman, yol kapatma, yağma, kamu ve özel mülke zarar verme gibi ihlallere sahne oldu.

14 Ocak 2018

Tunus'ta devrimin yedinci yıl dönümü kutlanıyor. Bugün ülke genelinde artan hayat pahalılığı ve kötü ekonomik şartlara yönelik protesto gösterilerinin yapılması bekleniyor. 

Kaynak: AA