Yunanistan ile İtalya arasında imzalanan deniz anlaşması ne anlama geliyor?

Türkiye ile Trablus merkezli Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) arasında imzalanan anlaşmanın benzeri olan söz konusu mukavele, Roma- Atina hattındaki kıta sahanlığı ile ilgili 1977’de imzalanan anlaşmanın devamı niteliğinde.

Ancak anlaşmanın zamanlamasının Ankara ile Atina'nın arasının hayli gergin olduğu bir döneme denk gelmesi dikkati çekiyor.

Atina'nın benzer bir anlaşmayı Arnavutluk'la da yapabileceği belirtildi. Diplomatik çevreler, Atina'nın Mısır'a da benzer bir teklif götüreceği yorumları yapıyor.

İtalya-Yunanistan arasında imzalanan anlaşma neler içeriyor?

İtalya ile Yunanistan arasındaki anlaşmanın 3 temelde gelişmesi öngörülüyor.

• İlk aşamada iki ülke arasında Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) anlaşması imzalanacak.
• Daha sonra taraflar arasında İtalyan balıkçıların Yunan kara sularındaki faaliyetlerinin devam etmesini güvence altına alacak ek bir sözleşme imzalanacak.
• Ardında da Yunanistan’ın İyon Denizi’nde kara sularını 12 mile çıkarması durumunda İtalyan balıkçıların endişelerini karşılayacak bir tasarı Atina ve Roma tarafından ortaklaşa hazırlanarak Avrupa Konseyine sunulacak.

Mısır'ın ev sahipliğinde, 16 Ocak 2019'da Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Kesimi, İsrail, Mısır, İtalya ve Ürdün Enerji Bakanları'nın katılımıyla "Doğu Akdeniz Gaz Forumu" kurulmuştu.

Yunan basınının 'tarihi' olarak aktardığı anlaşmayı, Yunanistan adına imzalayan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, "Tarihi bir gün." olarak nitelendirdi. Mutabakata İtalya adına Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio imza attı.

İmza töreninin ardından konuşan ve Ankara ile Trablus arasında imzalanan anlaşmaya atıfta bulunan Dendias, "Deniz bölgelerinin belirlenmesi geçerli anlaşmalarla başarılır, Türkiye ve Libya tarafından imzalananlar gibi geçersiz, dayanaksız ve tek taraflı olarak Birleşmiş Milletler'e sunulan haritalarla ve koordinatlarla değil." ifadelerini kullandı.

Bazı Yunan analistler, İtalya ile imzalanan anlaşma ile Yunanistan'ın Ankara'ya 'güçlü ve net bir mesaj' gönderdiğini belirtiyor.

Türkiye ile BM tarafından tanınan Libya hükümetinin 27 Kasım'da imzaladığı mutabakata Yunanistan, Mısır ve Kıbrıs şiddetle karşı çıkmış ve deniz yetki alanlarının sınırlandırılması anlaşmasının uluslararası hukuka aykırı olduğunu öne sürmüştü.

Bu arada İtalya ile Roma arasındaki anlaşma, Libya'daki çatışmalarda, Yunanistan'ın da desteklediği General Halife Hafter'in peş peşe cephe kaybettiği bir süreçte imzalandı.

Diğer yandan İtalya ile Yunanistan, Libya'da aynı grupları desteklemiyor.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Bizi ilgilendiren bir durum yok

"Yunanistan'ın İtalya ile imzaladığı, İyon Denizi'nde iki ülke arasında Ekonomik Münhasır Bölge (MEB) sınırlandırma anlaşmasının, Türkiye'nin Libya ile yaptığı anlaşmaya bir karşılık olarak yorumlanıp yorumlanmadığına" ilişkin bir soruyu yanıtlayan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "İyon Denizi'nde olduğu için bizi ilgilendiren bir durum yok. Yani Doğu Akdeniz ve Ege'yi ilgilendiren bir durum yok. Bizim Libya ile imzaladığımız, deniz yetki alanlarının sınırlandırılması, yani kıta sahanlığının sınırlandırılması anlaşmasıyla da ilgisi yok." yanıtını verdi.

Ayrıca Çavuşoğlu, bu konularla ilgisi olmasa da, söz konusu anlaşmanın, Yunanistan'ın, Türkiye'nin savunduğu gerçekleri görmesi ve kabul etmesi bakımından çok önemli olduğunu dile getirdi.