8 Mayıs 1945: Cezayir'de soykırımın başlangıcı

8 Mayıs 1945...

Avrupa, Almanların 8 Mayıs 1945'te teslim olmasıyla 2. Dünya Savaşı'nın bitişinini kutlarken binlerce Cezayirli erkek, kadın ve çocuk Fransızlara karşı seferber olmuştu. 

Cezayir'de Fransız hareket 8 Mayıs'tan önce aylarca devam eden protestoları başlattı. 4 bin kadar protestocu Cezayir'in kuzeyinde bir şehir olan Setif'in sokaklarına çıkarak sömürge hükümetinden haklarını talep etti. 

"İşgale son", "Eşitlik istiyoruz" gibi pankartlarla birçok örgüt protestolara katıldı. 14 yaşındaki Saal Buzid elinde bir Cezayir bayrağıyla protestolara katılmıştı ve General Duval'ın emriyle Fransız askerleri Buzid ile birlikte binlerce silahsız göstericiye ateş açtı. 

Birdenbire panik ortaya çıktı ve Fransızlar sokakları kontrol altına alabilmek için müdahalesini sertleştirdi. Sömürgeci güçler özellikle Setif ve Kalime başta olmak üzerine birkaç doğu şehrine hem karadan hem havadan saldırı başlattı.

O zamanlar Fransız hükümetinin geçici başkanı olan General De Gaulle, çevredeki çiftçilerin ve köylülerin öldürülmesini emretti. Böylece çok hızlı bir şekilde infazlar başlamış oldu. 

Bu katliam sırasında Fransız kuvvetleri, savaş uçakları ve tank gibi ağır silahlar kullandı. Önceleri ölü sayısının 1.500 olduğunu iddia eden Fransa, katliamın boyutlarının netleşmeye başlaması üzerine rakamı 20 bine kadar arttırdı. Bu katliam sırasında Fransız askerler dışında, Fransa'nın Afrika kıtasındaki sömürgelerinden topladığı kıta yerlisi Fransa askerleri de yer aldı.

Bir Fransız askerinin katliam pozu

Binlerce ceset o kadar hızlı bir şekilde birikmişti ki gömmek imkansızdı. Bu yüzden çoğu kuyulara ve uçurumlara atıldılar. 

Tüm bu şiddet, aşiretlerin teslim olduğu 22 Mayıs'aa kadar devam edecekti. O zamana kadar 45 bin Cezayirli erkek, kadın ve çocuk Setif, Kalime ve Herata bölgesinde katledilmişti. 

Günlerce devam eden bu katliam sırasında, Fransız sömürge kuvvetleri tarafından oluşturulan 'İnfaz Timleri', insanları toplu halde kurşuna dizdi ve katledilen binlerce insan bizzat halka kazdırılan toplu mezarlara atıldı.

Daha sonra ne oldu?

Fransızların katliamı sömürge karşıtı hareketleri kışkırttı ve 9 yıl sonra Kasım 1954'te Cezayir Bağımsızlık Savaşı başladı. Bu mücadelede 1962 yılında bağımsızlık kazanılana kadar 1,5 milyon Cezayirli yaşamını yitirdi. 

8 Mayıs Cezayir'de resmi bir gündür ki Avrupa'daki 8 Mayıs ile büyük bir tezat oluşturur. 2005 Şubatında Fransa'nın Cezayir Büyükelçisi Hubert Colin de Verdiére, katliamı "affedilemez bir trajedi" olarak niteledi ve resmi olarak özür diledi. Cezayir Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika, Setif katliamını Fransız işgal kuvvetleri tarafından Cezayir savaşı sırasında uygulanan "soykırımın başlangıcı" olarak niteledi. Fransa ise bu açıklamayı kınamıştı. 

Bu olaylar halkın öfkesinin artmasını ve bağımsızlık mücadelesinin hızlanmasını sağladı.

Kaynak: Mepa News