ABD ve İran nükleer anlaşmaya geri mi dönüyor?

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'in yanı sıra Almanya ve AB ile İran arasında imzalanan nükleer anlaşma, yeniden tam anlamıyla uygulanmak üzere. ABD, yönetim değişikliğinin ardından Trump yönetiminin tek taraflı çıktığı anlaşmaya geri dönüş sinyali verirken, İran da geri adım atmaya hazır olduğunu açıkladı.

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, "ABD, şartsız ve etkili olacak şekilde Trump tarafından uygulanan tüm yaptırımları kaldırmalıdır. Ondan sonra biz de aldığımız iyileştirici önlemleri geri çekeceğiz" dedi.

İran, ABD'nin, tüm Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını tekrar uygulamaya imkan tanıyan mekanizmayı (snapback) hayata geçirme kararını iptal etmesini 'olumlu' bir gelişme olarak değerlendirdi.

Zarif, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, eski ABD Başkanı Donald Trump döneminde alınan ve BM Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından da kabul görmeyen kararın, "hukuki geçerliliğinin olmadığının kabul edilmesinden" memnun olduklarını belirtti.

ABD, İran'la nükleer müzakereler konusunda masaya oturmaya hazır

20 Ocak'ta göreve gelen Joe Biden yönetimi, İran'la nükleer anlaşmaya yeniden dönülmesi konusunda somut adımlarını atmaya başladı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın "İran'ın nükleer anlaşma (JCPOA) kapsamındaki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi halinde ABD'nin aynısını yapacağı ve İran ile görüşmelere başlamaya hazır olduğunu" açıklamasının ardından Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price da konuştu.

Price, açıklamasında, "ABD, İran'ın nükleer programıyla ilgili atılacak diplomatik adımları müzakere etmek amacıyla P5+1 ülkeleri ile İran'ın yer alacağı bir toplantıya ilişkin Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisinden gelecek daveti kabul edecektir." ifadesini kullandı.

AB: İran nükleer anlaşmasının tarafları ile ABD'nin katılacağı toplantı üzerinde çalışıyoruz

Avrupa Birliği (AB) sözcülerinden Peter Stano da İran ile küresel güçler arasında yapılan nükleer anlaşmadan 2018'de ayrılan ABD'nin anlaşmaya dönmesini istediklerini, anlaşmanın taraflarıyla ABD'nin katılacağı bir toplantı üzerinde çalıştıklarını söyledi.

AB'nin şu anda İran'a yönelik nükleer anlaşmayı ihlal edecek yaptırımı bulunmadığını, yaptırımları ABD'nin uyguladığını hatırlatan Stano, ABD'nin bazı kısıtlamaları kaldırmaya yönelik sinyaller verdiğini kaydetti.

Nükleer düğüm

Donald Trump'ın ABD Başkanı olmasından sonra Washington 2018'de anlaşmadan çekilmiş ve İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başlamıştı. İran da Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak 2020'de de anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.

ABD'de Joe Biden'ın başkan seçilmesinden sonra Washington yönetimi, "İran'ın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini tam olarak yerine getirmesi halinde ABD'nin aynısını yapacağı ve İran ile görüşmelere başlamaya hazır olduğunu" belirtti.

Ancak bu aşamada Tahran ve Washington anlaşmayı canlandırmak için kimin ilk adımı atması gerektiği konusunda anlaşmazlığa düştü.

'Tahran, Washington’un teklifini değerlendiriyor'

İran, Amerika Birleşik Devletleri'nin önce Trump'ın yaptırımlarını kaldırması gerektiğini söylerken, Washington, Tahran'ın önce anlaşmaya uyması gerektiğini belirtiyor.

Fakat üst düzey bir İranlı yetkili Reuters'e yaptığı açıklamada, Tahran'ın anlaşmanın yeniden canlandırılması konusunda Washington’un teklifini değerlendirdiğini dile getirdi.

Kaynak: Euronews