Afrika Birliği 3 bin askerini daha Somali'den çekecek

Afrika Birliği Somali Geçiş Misyonu (ATMIS), Somali'den çekilme hazırlıklarına devam ediyor.

ATMIS, bazı ileri harekat üslerini Mogadişu yönetimi güçlerine devrederek Somali'den çekilme sürecinin ilk evresini tamamladığını açıkladı.

İlk evre kapsamında Afrika Birliği'nin 2 bin kadar askeri Somali'den çekeceği açıklanmıştı. Haziran ayında biteceği duyurulan çekilme operasyonlarıyla birlikte Somali'de 17 bin 626 ATMIS askeri personeli kalmış olacaktı.

Afrika Birliği güçleri stratejik askeri üsleri Mogadişu hükümetine devrediyor

Afrika Birliği güçlerinin tam bir geri çekilme öncesinde 30 Eylül'e kadar 3 bin askeri daha  Somali'den çekmesi bekleniyor. Eylül ayı bitimine kadar çekilmeyle birlikte Afrika Birliği güçlerinin Somali'deki askeri personel sayısı 14 bin 626'ya düşecek.

Öte yandan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi salı günü aldığı bir karar doğrultusunda ATMIS'in Somali'deki faaliyetlerini 31 Aralık 2023'e kadar devam ettirmesi kararı aldı.

Zaman içerisinde ülkedeki asker sayısını kademe kademe azaltmaya devam edecek olan ATMIS'in 31 Aralık 2024 tarihinde ülkeden tamamen çekilmiş olması planlanıyor.

Afrika Birliği'nin Somali'deki askeri kaybı

Afrika Birliği Somali Komisyon Başkanlığı Özel Temsilcisi Muhammed Emin Souef, 2007'den bu yana Afrika Birliği'nin El Kaide'nin Doğu Afrika kolu Eş Şebab karşısında 3 bin 500 asker kaybettiğini belirtmişti.

Souef'a göre yaralılar ve sakat kalanlarla birlikte kayıp sayısı 5 bini buluyor. En fazla kayıp veren Afrika Birliği ülkeleri ise Burundi ve Uganda.

Gerçek kayıp rakamlarının ise çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.

Afrika Birliği Eş Şebab'a karşı mücadelede maddi kaynak sıkıntısından muzdarip

AfB Siyasi İşler, Barış ve Güvenlik Komiseri Bankole Adeoye, mart ayında, birliğe bağlı güçlerin Somali'de Eş Şebab'a karşı operasyonlarını sürdürebilmesi için yaklaşık olarak 90 milyon dolara ihtiyaç duyduklarını açıklamıştı.

Adeoye, fon açığının kapatılmaması durumunda 19 bin 600'den fazla Afrika Birliği askeri personelinin tam olarak hizmet veremeyeceğini söyledi.

"Eş Şebab yönetimi ele geçirebilir"

Adeoye, Afrika Birliği Somali Geçiş Misyonu'nun (ATMIS) etkin bir şekilde operasyon gerçekleştirecek maddi kaynağa sahip olamaması halinde, bu durumun Eş Şebab'ın nihayatinde Somali'de devlet yönetimini devralmasına yol açabileceğini vurguladı.

Somali'de Afrika Birliği varlığı

Afrika Birliği Somali Misyonu'nun (AMISOM) görev süresinin bitimi sonrasında ülkede yeni bir misyon oluşturuldu. AMISOM, 31 Mart 2022 tarihi itibarıyla yerini Afrika Birliği Somali Geçiş Misyonu'na (ATMIS) bıraktı.

Çoğunluğu bölgedeki Hıristiyan güçlerden oluşan AMISOM, Somali'de İslami Mahkemeler Birliği yönetiminin devrilmesi sonrası Batı destekli bir yönetim kurulması sürecinde başat rol oynamıştı.

Halihazırda ATMIS bünyesinde Somali'de yaklaşık 20 bin asker bulunuyor.

Afrika Birliği askerleri Somali'de sivillere yönelik saldırılar ve sistematik tecavüz gibi insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor.

ATMIS, düzenli olarak ülkedeki asker sayısını azaltarak, güvenliği Mogadişu hükümeti güçlerine devredecek.

2024 yılının Aralık ayında ise güvenliğin tamamen Mogadişu yönetimine bırakılması planlanıyor.

Afrika Birliği'nin çekilmesi ne getirecek?

ATMIS halihazırda birçok bölgede güvenliği hükümet güçlerine devretmeye başlamış durumda. Ancak devir işlemi sonrasında söz konusu bölgelerde güvenlik durumunun kötüye gittiği vurgulanıyor.

Son dönemde Eş Şebab'ın ATMIS bünyesindeki güçlere yönelik saldırıları, ATMIS unsurlarını daha pasif ve güvenlikçi bir pozisyon almaya itiyor. Bu doğrultuda özellikle ağır kayıplar veren Uganda, askerlerini bölgeden çekme konusunda baskılarla karşı karşıya kalıyor.

ATMIS unsurları çekilme sürecini planlamaya ve askeri güçlerine bu konuda eğitim vermeye başlamış durumda. Çekilme sürecinin istenildiği gibi gerçekleştirilememesi ve rehavetin yayılması halinde askeri kayıpların artmasından endişe ediliyor.

Somali'deki söz konusu değişim akıllara Afganistan ve NATO örneğini getiriyor. NATO'nun Uluslararası Güvenlik Destek Gücü (ISAF) 2014 yılında ülkede güvenliği tamamen Kabil yönetimine devretmiş ve yalnızca eğitim amaçlı olarak ülkede varlığına devam etmişti. Ancak bu durumun ardından Kabil yönetimi güçleri ülkede askeri dengeyi koruyamamış ve Taliban'ın ilerleyişine karşı koyamamıştı. Afrika Birliği güçlerinin Somali'den çekilmesinin de Afganistan'dakine benzer bir senaryo oluşturabileceği düşünülüyor.

Kaynak: Mepa News