Cezayir'de İslamcılar 90'lar dosyasını yeniden açıyor

Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın 2 Şubat’taki istifasından bu yana çok sayıda siyasi isme devlet ve askeriyeye komplo kurmak suçlamasıyla çeşitli soruşturmalar ve davalar açıldı. Independent Arabia’nın elde ettiği, İslami Selamet Cephesi’nin (FİS) önde gelen isimleri tarafından tespit edilen bilgilere göre bu soruşturma ve davalar, 1990'lardaki eski dosyalara kadar uzanacak. Öyle ki eski Savunma Bakanı General Halid Nizar, eski istihbarat şefi olan ve ‘General Tevfik’ adıyla bilinen Muhammed Medin, eski İstihbarat Teşkilatı Başkanı General Osman (Beşir) Tartag ve birkaç emekli general hakkında davalar açıldı.

İslamcılar Nizar, Tevfik ve Tartag’ın peşine düştü

Bazı FİS liderleri ve ölen bazı FİS liderlerinin aileleri muhalif güçler forumu aracılığıyla siyasi düzeyde başlattıkları hareketle birlikte halk hareketine katıldılar. İlginç olan ise birçok çevrenin bu hareketin FİS ile geçiş yönetimi arasındaki ‘gizli’ bir uzlaşının parçası olduğunu düşünmesi oldu. Bu da FİS liderlerinin Genelkurmay Başkanı Ahmed Kaid Salih’in kaçırılmalar, suikastlar, işkenceler gibi ‘kanlı’ dönemin en önemli dosyalarını açmak için sarf ettiği siyasi çabaların yanında durduğunu gösteriyor. FİS için önemli olan bir diğer konu ise FİS’in meclisteki sandalyelerin çoğunluğunu kazandığı seçimlerin askıya alınmasıyla ilgili hamlesi. Bu da geçiş yönetimine, orduya ve devlete karşı yapılan yolsuzluk ve kurulan komplolara yönelik yürüttüğü kampanyayı sürdürmesi için ihtiyaç duyduğu gücü verecek bir adım.

FİS liderleri tarafından sunulan dosyalar, 1992 yılında askeri darbenin önde gelen simalarından biri olan eski Savunma Bakanı General Halid Nizar'ın yanı sıra FİS’li liderler tarafından birkaç ihlal vakasının arkasında bulunmakla suçlanan General Tevfik ve General Tartag’ı hedef alıyor.

“Halk, suçluların hesap vermelerini isteme hakkına sahiptir”

ABD’de ikamet eden eski FİS Washington Temsilcisi Enver Haddam, Independent Arabia’ya verdiği demeçte, “Herhangi bir ayrımcılık veya dışlama olmaksızın siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları ve sendikalar kurma hakkı, demokrasinin temel öğelerinden biridir.   Yalnızca halk, devlet işlerini yerine getirme yeteneğine sahip olduğunu düşündüğü partileri seçme hakkına sahiptir” ifadelerini kullandı.

Özgürlük ve Toplumsal Adalet Hareketi kurucusu olan Enver Haddam şöyle devam etti;

“İktidarın ve egemenliğin yeniden halkın seçimine dönüşünün kademeli olarak gerçekleştiğini biliyoruz. Şuan öncelik, çetenin kalıntılarından kurtulmak ve hileden uzak, adil ve şeffaf bir cumhurbaşkanlığı seçim süreci için gerekli koşulları sağlamaktır. Ardından geçici cumhurbaşkanı yerini yeni cumhurbaşkanına bırakacak ve 1 Kasım’dan itibaren artık çok partili bir hukuk devletinin inşasına devam edeceğiz. Nizar, Tevfik ve Tartag, Cezayir halkına karşı savaş suçu işlediler. Halk, suçluların hesap vermelerini isteme hakkına sahiptir. Bu da ancak sistem değişikliğinden sonra ve bahsettiğim hukukun üstünlüğü çerçevesinde mümkün”

Nizar, hem İsviçre hem de Cezayir’de yargılanıyor

Öte yandan İsviçre yargısı, Hollanda’da yaşayan eski Cezayir İstihbarat Servisi Özel Müdahale Grubu subaylarından Kemal Ubaidiye’yi (Obaidia) ‘TRIAL’ adlı İsviçre merkezli insan hakları örgütü tarafından 2011 yılında Nizar aleyhine açılan davada dinledi. İsviçre medyasına göre Ubaidiye, İsviçreli makamlara gözaltında işkencenin gerçekleştiği bazı yerler ve isimlerin yanı sıra Cezayir İç Savaşı boyunca yargısız infazlara karışan üst düzey görevlilerin isimlerini de verdi.

2017'de dosya geçici olarak kapattıktan sonra İsviçre yargısı 2018 yılında bir bildiri yayınlayarak FİS’li aktivistler tarafından yapılan ‘işkence ve insanlık suçu işlediği’ suçlaması nedeniyle Halid Nizar hakkındaki davanın yeniden açıldığını duyurdu. Bununla birlikte Nizar ve oğlu, ‘orduya zarar verme ve devlete karşı komplo kurma’ suçlamasıyla Cezayir askeri mahkemesi tarafından 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Ayrıca eski Cumhurbaşkanı Buteflika’nın kardeşi ve özel danışmanı Said Buteflika, Cezayir İşçi Partisi Genel Sekreteri ve eski cumhurbaşkanı adayı Louisa Hanun, General Tevfik ve Beşir Tartag da 15’er yıl hapse mahkum edildi.

Independent Arabia’ya konuşan, gazeteci Hekim Mesudi, yönetimin General Tevfik ve Nizar'a verilen hapis cezalarının yanı sıra Cezayir İç Savaşı ile ilgili dosyaları açmak istediğini belirtti. Bu da yönetimin Buteflika yasasında olduğu gibi, yalnızca adli bir uzlaşı değil, FİS ile siyasi bir uzlaşı hazırladığı anlamına geliyor. Mesudi’ye göre bunun nedeni, sahada aktif olabilecek en fazla sayıdaki siyasi partinin olmasını sağlamak ve Genelkurmay’ın muhaliflerinin yargılanma dosyasını derinleştirmek. Bununla birlikte Mesudi, Genelkurmay'ın yüksek hassasiyeti göz önüne alarak söz konusu dosyaları tamamen açma girişiminde bulunmayacağına işaret etti.