Doğu Türkistan'daki faaliyetleri nedeniyle Çinli liderlere soruşturma talebi
Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne, 'Çin'in Doğu Türkistan'daki faaliyetleri nedeniyle üst düzey Çinli liderlere soruşturma açılması' talebinde bulunuldu.
Washington merkezli Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti ve Doğu Türkistan Ulusal Uyanış Hareketi isimli STK'yı temsilen bir grup avukat, Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne (UCM) başvurarak, 'Çin'in Doğu Türkistan'daki faaliyetleri nedeniyle üst düzey Çinli liderlere soruşturma açılması' talebinde bulunan bir dilekçe sundu.
Hollanda'nın Lahey kentindeki mahkemeye sunulan dilekçede, Uygur Türkleri ve diğer Türk halklarına karşı işlendiği iddia edilen "Soykırım ve İnsanlığa Karşı Suçlar" konusunda Çin Devlet Başkanı Şi Jinping'in de aralarında bulunduğu üst düzey Çinli yöneticilere soruşturma açılması talep ediliyor.
İngiliz avukat Rodney Dixon QC liderliğindeki avukatlar tarafından verilen dilekçede Doğu Türkistan'daki Uygur, Kazak, Kırgız ve diğer Türki halklara karşı işlendiği iddia edilen ve soruşturulması istenen suçlar; "katliam, toplama kampları, işkence, kayıplar, zorla doğum kontrolü ve kısırlaştırma, çocukların zorla ailelerinden alınıp Çin devlet yetimhanelerine ve yatılı okullara nakledilmesi, okullarda Uygurca ve diğer Türki dillerin kullanılmasını ortadan kaldırmaya yönelik engeller, Uygurlar ve diğer Türki halklara yönelik gözetiminin artırılması, dini yaşama karşı baskıcı önlemler ve organ ticareti." olarak sıralandı.
Rohingyalar için açılan soykırım davası emsal teşkil edecek
euronews'e açıklama yapan Dixon'ın ofisi, Pekin'in imzacı olmadığı UCM'de özellikle yurt dışına kaçan ancak Tacikistan ve Kamboçya gibi üçüncü ülkelerce Çin'e teslim edilen Doğu Türkistanlıların ülkeye döndüklerinde insan hakları ihlallerine maruz kaldıkları ve bu durumun uluslararası hukukun ihlali olduğunu belirtti.
Savunma ekibi Çin imzacı olmasa bile Tacikistan ve Kamboçya'nın, Roma Tüzüğü'ne taraf olduklarının altını çizdi.
Rohingyalar için Myanmar'a karşı açılan davanın Doğu Türkistanlılar için emsal teşkil ettiği özellikle de üçüncü ülkelerin zoraki sınır dışı (deport) etmelerin UCM'de delil olarak sunulacağı kaydedildi.
Avukat Dixon: UCM yargı yetkisine sahip
Sabah saatlerinde Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Fatou Bensouda'nın ofisine sunulan dilekçenin ardından açıklama yapan Avukat Rodney Dixon, "Uluslararası Ceza Mahkemesi, Uygur ve diğer Türki halklara karşı işlendiği iddia edilen uluslararası suçlar konusunda yargı yetkisine sahiptir. Çok uzun süredir UCM tarafından hiçbir şey yapılamayacağı varsayıldı. Çin makamları tarafından kitlesel olarak zulüm gördüğü iddia edilen milyonlarca Uygur'un adalete erişimi için açık bir yasal yol bulunuyor. Bu dilekçe ani ve önemli bir adım. UCM Savcısını, meseleyi zaman kaybetmeksizin takip etmeye çağırıyoruz. Bu girişim heba edilmemeli." ifadelerini kullandı.
Bu arada sunulan dilekçe, Çinli yetkililere UCM ve diğer uluslararası mahkemelere yapılan ilk başvuru olma özelliği taşıyor.
UCM'nin şikayeti kabul edip etmeyeceği ya da soruşturma izni verip vermeyeceği henüz bilinmiyor.
Dilekçenin sunumu, Doğu Türkistan'ın başkenti Urumçi'deki katliamın 11'inci yıl dönümüne denk geldi.
