Halife Hafter'i kim destekliyor?

Libya'da 'yeni Kaddafi' olarak da anılan Halife Hafter, bölgede ve dünyada birçok devletin desteğini alıyor.

Her ne kadar Libya'nın Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan yönetimi Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) olsa da, Hafter'e yönelik destek UMH'ye yönelik destekten daha fazla.

UMH'ya Türkiye ve Katar destekte bulunurken, bölgesel ve küresel birçok aktör Hafter'e destek oluyor.

Peki Halife Hafter'e destek olan güçler kimler?

ABD

ABD ile Hafter'in ilişkilerinin geçmişi oldukça eskiye dayanıyor.

1986 yılında Libya'nın Çad'a karşı savaşan birliklerini komuta eden Hafter savaşta esir düştü ve Kaddafi tarafından terk edildi.

Yıllarca hapis yattıktan sonra 1990 yılında CIA ile anlaşma yaparak serbest kaldı, ardından ABD'ye sürgüne gitti. ABD'nin siyasi sığınma hakkı tanımasıyla ABD’ye yerleşen Hafter, o günden sonra ülke dışında Kaddafi’ye karşı faaliyetler yürütmeye başladı.

Ancak bu süreçte hem Kaddafi yönetimi ve hem de Kaddafi karşıtları nazarında soru işaretleri taşıyan bir isim olarak ünlendi. İki taraf da Hafter'i CIA ajanı olarak suçladı. Hafter, Virginia eyaletinde bulunan CIA merkez ofisi yakınlarına taşınmış olması nedeniyle de, istihbarat için çalışmakla suçlandı.

2014 sonrasında Libya doğusunda gücünü artıran Hafter, birçok kez ABD Başkanı Donald Trump ile görüştü.

Trump'ın Hafter ile yaptığı görüşmenin ardından yapılan açıklamada "Başkan, Mareşal Hafter'in terörle mücadeledeki rolünü ve Libya'nın petrol kaynaklarını korumadaki rolünü takdir etti ve ikili, Libya'nın istikrarlı bir demokratik siyasal sisteme geçişi için ortak bir vizyonu ele aldı." açıklaması yapıldı.

ABD'nin siyasi ve istihbari olarak Hafter'e destek sağladığı biliniyor.

ABD'li üst düzey bir heyet de çatışmalar sürerken Hafter'i ziyaret etmişti.

Rusya

Rusya Libya'da Hafter'i destekleyen tarafların başında geliyor.

Kremlin'e yakın çok sayıda paralı asker firmasının Libya'da Hafter'e destek için varlık gösterdiği biliniyor.

Halife Hafter Libya'da yürüttüğü askeri saldırılar sırasında Rusya ile birçok görüşme gerçekleştirdi.

Hafter Moskova'da

Hafter, tüm bunlara ek olarak Rusya'ya seyahat gerçekleştirdi ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov gibi önemli isimlerle görüştü.

Hafter, Libya açıklarında Rus uçak gemisi Amiral Kuznetsov'a yaptığı ziyarette de üst düzey isimlerle görüşmeler gerçekleştirmişti.

Rusya Libya'da Hafter'i gerek siyasi gerekse askeri olarak destekliyor.

Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu adlı oluşumun sözcüsü Ahmed el Mismari de bir süre önce Rusya'ya "Türkiye'nin Libya'dan çıkarılması" çağrısında bulunmuştu.

Fransa

Hafter'i destekleyen güçlerden bir diğeri de Fransa.

Fransız güçlerin bölgede Hafter'e "askeri danışmanlık" desteği sağladığı bilinirken, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Halife Hafter'i Paris'te ağırlamıştı.

Aynı zamanda Hafter güçlerinde Fransız yapımı silahlar da bulundu.

2018 yılının Nisan ayında felç geçirdiği ifade edilen ve ölümden dönen Hafter'in, Fransa'da tedavi olduğu belirtilmişti.

İsrail

İsrail'in de Libya'da Hafter güçlerine askeri ve istihbari destek sağladığı ifade ediliyor.

Libya'nın doğusunu kontrol eden Halife Hafter'in, Birleşik Arap Emirlikleri aracılığıyla Mossad ile yaptığı görüşmeler sonrası İsrail'den askeri yardım aldığı belirtilmişti.

Hafter kuvvetlerinden yüksek rütbeli bir askeri kaynak, Hafter'in 2015 yılından bu yana İsrail istihbaratıyla gizli görüşmelerini sürdürdüğünü dile getirmişti.

Hafter'e bağlı güçlerin kullandığı İsrail yapımı keskin nişancı silahı

İsmi gizli tutulan kaynak "Hafter ve İsrail arasındaki işbirliği, Ürdün'de MOSSAD ajanları ile görüştüğü 2015 yılından beri devam ediyor. Birleşik Arap Emirlikleri aracılığıyla gerçekleştirilen görüşmeler büyük bir gizlilikle yürütülüyor" ifadelerini kullanmıştı.

İsrail tarafından tedarik edilen silahların genellikle keskin nişancı silahları ve gece görüş dürbünleri olduğu belirtilmişti.

Söz konusu kaynak, Hafter'in cihat yanlısı gruplara karşı başlattığı Kerame (Haysiyet) operasyonunda da İsrail ile işbirliği yaptığını öne sürmüştü.

Mısır

Mısır'da darbeyle iş başına gelen Abdulfettah es Sisi, Libya'da Hafter'in en büyük destekçilerinden biri.

Halife Hafter, birçok kez Mısır'ı ziyaret ederek Sisi ile görüşürken, Libya'nın doğusunu kontrol altına aldığı harekatlarda Sisi yönetimiyle önemli ölçüde yardımlaştı.

Mısır savaş uçakları Hafter'e destek için Libya'da birçok hava saldırısı düzenledi.

Buna ek olarak Sisi yönetimi Hafter'e, UMH'ya olan saldırılarına destek için düzenli olarak silah ve mühimmat gönderiyor.

Hafter'in bu yıl ilan ettiği Trablus saldırısının başarılı olması için Mısır'ın Hafter'e çok sayıda tank vereceği belirtilmişti.

Aynı zamanda Hafter güçlerine eğitim veren birçok askeri uzman da Mısır tarafından Libya'ya gönderiliyor.

Birleşik Arap Emirlikleri

Hafter'in askeri ekipman ve maddi finansman desteğinin önemli bir bölümünü BAE karşılıyor.

Hafter, BAE'ye birçok kere Libya'nın doğusundaki saldırılarına verdikleri destek için teşekkür ederken, yerel kaynaklar da BAE savaş uçaklarının bölgedeki bazı bombardımanlara katıldığını ifade ediyordu.

Libya’daki insan hakları grupları BAE'yi, yüzlerce sivilin ölümü ile sonuçlanan saldırılarla ülkede savaş suçu işlemekle suçlamıştı.

BAE'nin tüm bunlara ek olarak Hafter'e yoğun biçimde silah tedarik ettiği ve ülkede savaşmak üzere birçok milis ve paralı askeri uçaklarla Libya'ya taşıdığı biliniyor.

Hafter de kendisine yoğun destek veren BAE'ye ziyaretlerde bulunuyordu.

Ürdün

Ürdün, Hafter'e destek olan bir diğer bölge ülkesi.

Hafter'in çok sayıda ziyaret gerçekleştirdiği Ürdün, BM tarafından Libya'ya uygulanan silah ambargosunu delerek Hafter güçlerine silah vermekle suçlanmıştı.

Felç geçirdikten sonra ilk olarak Ürdün'e nakledildiği belirtilen Hafter, buradan Fransa'ya gönderilmişti.

Hafter'in, Bingazi'yi ele geçirdikten sonra teşekkür ettiği ülkeler arasında Ürdün de vardı.

Suudi Arabistan

Veliaht Prens Muhammed bin Selman etkisinde dış politikada BAE ile daha da yakınlaşan Suudi Arabistan'ın Libya politikası da bu doğrultuda seyretti.

Libya'da UMH'yı sona erdirmek için Hafter'e destek sağlayan Suudi Arabistan'ın desteği oldukça kapsamlıydı.

İnternette Hafter'e destek veren içeriklerin çoğu Suudi Arabistan kaynaklıydı.

Buna ek olarak Libya'daki Suudi Arabistan destekli "Medhali Selefiler" tarafından oluşturulan milis güçler de Hafter saflarında savaşıyor.

Suudi Arabistan Hafter'e maddi destek de sağlıyor.

Bu destekler karşısında Libya Müftüsü Sadık el Gıryani, Suudi Arabistan'a para kazandırmamak için bir defadan fazla hac ve umre yapılmaması gerektiğini söylemişti.

Gıryani yaptığı açıklamada "Yemen'de ve Libya'da Müslümanların evlatlarını öldüren, Sudan'da, Tunus'ta ve Cezayir'de de öldürecek olan Suudi Arabistan yönetimine para kazandırmanın uygun olmadığını" belirterek, birden fazla hac ve umre yapılmaması gerektiğini savundu. Müftü Gıryani "Bu fetvanın sorumluluğunu üstlendiğini" dile getirmişti.

Kaynak: Mepa News