"İran nükleer faaliyetlerine hız veriyor"

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Tahran’ın, 2015 yılında İran ile büyük güçler arasında imzalanan nükleer anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini azaltmak için yeni bir adım daha atarak zenginleştirilmiş uranyum stokunu artıracak gelişmiş santrifüjler kurduğunu açıkladı.

IAEA Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, Ajans tarafından yapılan ‘doğrulamalara’ göre İran’ın uranyum zenginleştirme tesisi Natanz’da IR-4 model 22 santrifüj, IR-5 model 1 santrifüj ve IR-6 model 30 santrifüje gaz enjekte etmeye ‘başladığı veya başlamak üzere olduğu’ belirtildi.

Öte yandan IAEA geçici başkanı Cornel Feruta, İranlı yetkililere, IAEA ekibinin Tahran'ın nükleer faaliyetlerini ‘zamanında’ doğrulamasını sağlama konusunda ‘tam bir işbirliği’ yapmaları gerektiğini iletti. Feruta’nın açıklamasından bir gün sonra Tahran, anlaşmadaki yükümlülüklerini azaltmaya yönelik üçüncü adımı da atarak santrifüjlerin çalıştırıldığını duyurdu.

İran, Mayıs ayında, Washington’ın Mayıs 2018’de nükleer anlaşmadan çekilme kararı ve Tahran’a yönelik yaptırımları yeniden uygulamaya başlamasına karşın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini azaltmaya başladı.

İran, nükleer anlaşma ile yüzde 3.7 olarak sınırlandırılan uranyum zenginleştirme oranını aşarak yüzde 4.5 seviyesine ulaştı.

Bununla birlikte anlaşma, İran’ın bölünebilir maddenin üretimini hızlandıran santrifüjler konusunda sınırlı araştırma ve geliştirme yapmasına izin veriyor. Öte yandan uranyum yüzde 90'a kadar zenginleştirildiği takdirde nükleer bomba yapmak için kullanılabiliyor.

IAEA, 30 Ağustos’taki son raporunda, İran’ın anlaşmaya uyup uymadığını kamera görüntüleri ve denetimleriyle doğrulamaya devam ettiğini, ancak ‘İran'la sürekli iletişimin yanı sıra tam ve zamanında işbirliğine ihtiyacı olduğunu’ belirterek incelemelere devam edebilme konusundaki endişelerini dile getirmişti.