İran'dan nükleer anlaşmayı ihlal edecek bir adım daha

İran, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayı ihlal edecek bir adım daha attı. Natans tesislerinde, bu anlaşmaya göre kullanımına izin verilmeyen geliştirilmiş santrifüjlerin kullanılmaya başlandığı tespit edildi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) İran'ın uranyum zenginleştirmek için geliştirilmiş santrifüj faaliyetlerine başlamak için adımlar attığını duyurdu. UAEA'nın raporunda, Natans nükleer enerji tesislerine Eylül ayı başında yerleştirilen santrifüjlerin uranyum zenginleştirmek için faaliyete başladığı veya kullanım için hazırlandığı belirtildi. Rapora göre tesislerde 20 adet IR-4 ve iki kademeli 30 adet IR-6 model santrifüj tespit edildi.

AFP'ye konuşan üst düzey bir diplomat, İran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini artırmak istemesine rağmen çok az sayıda santrifüjün devreye sokulduğunu belirtti. Adının gizli tutulmasını isteyen diplomat, söz konusu makinelerin üretim için sürekli çalıştırılmadığını kaydetti. Ayrıca UAEA ile yapılan işbirliğinde herhangi bir değişiklik olmadığını belirterek, denetimler için tesislere girilebildiğini de sözlerine ekledi.

Geliştirilmiş model nükleer silah üretiminde de kullanılıyor

Düşük oranda zenginleştirilmiş uranyum nükleer enerji santrallerinde kullanılıyor. Çok daha hızlı bir şekilde uranyumun zenginleştirmeye olanak sağlayan geliştirilmiş model santrifüjlerin kullanımı ise nükleer silah üretimine de olanak sağlıyor.

İran’ın nükleer silah üretmesini engellemek amacıyla 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma, İran'ın sadece IR-1 tipi santrifüjleri kullanmasına izin veriyordu. İran’ın nükleer enerji kurumundan Eylül ayı başında yapılan açıklamada, İran'ın daha geliştirilmiş santrifüjler ile uranyum zenginleştirmek istediği duyurulmuştu.

ABD'nin 2018 yılında tek taraflı olarak nükleer anlaşmadan çekilerek, ekonomik yaptırımları devreye sokması üzerine İran zora giren petrol sevkiyatının sürmesini sağlamaları için Avrupa ülkeleri üzerindeki baskıyı artırmak istiyor. Bu nedenle de, nükleer anlaşmadan doğan yükümlülüklerini kademeli olarak askıya alıyor. Anlaşmaya taraf olan Avrupa Birliği (AB) ile İngiltere, Almanya, Fransa, Rusya ve Çin, anlaşmanın kurtarılması için çözüm arayışlarını sürdürüyor.