İsveç'te seçim öncesi aşırı sağ eğilimi artıyor

Smaland, "İsveç" denince akla gelen hemen her şeyi temsil eden, yemyeşil ve buz gibi, tarihi bir kuzey bölgesi. Yüzyıllar boyu, sert kayalarla dolu toprağı tarıma elverişsiz, sert mizacıyla tanınan halkı ise oldukça yoksuldu. Smaland, günümüzde Ikea markasının memleketi ve ünlü İsveçli yazar Astrid Lindgren'in hikayelerinin geçtiği yer olarak tanınıyor.

Ancak İsveç genel seçimlere gitmeye hazırlanırken, Smaland da sıklıkla aşırı sağ kanat parti İsveç Demokratlarının kalesi olarak anılır oldu.

Birger Pettersson, tüm hayatını Smaland'da, Odenslanda köyünde geçirmiş bir çiftçi. Tarlaları ve birkaç yüz koyunu var. "2002 seçimlerinde oyların sadece yüzde ikisini almışlardı" diyen Pettersson'a göre bölgede sağ partiye verilen destek oldukça yeni bir fenomen.

Geleneksel partilere küsen halk tepki olarak aşırı sağa dönüyor

Parti bu yıl yüzde ikiden çok daha iyi bir sonuç çıkaracak. Anketler ülke genelinde oyların yüzde 15-20'sini alacaklarını gösteriyor, ama kırsalda en çok oyu İsveç Demokratları Partisi'nin alması bekleniyor. Peki ama aşırı sağ kanat partinin oyları nasıl aniden yükseldi? Pettersson'a göre sebep diğer partilerin kırsal kesimi boşlaması.

"Eskiden seçim döneminde buralara gelen seçim otobüsleri olurdu. Artık gelen tek bir otobüs bile yok." diye yakınıyor 62 yaşındaki çiftçi, "yakınlardaki kasabaya gelen bir seçim otobüsü var, o da buraya uğramıyor. Evet, belki burada yaşamak kolay değil, ama bizim için de bir şeylerin yapılması gerek."

Odenslanda köyüne yaklaşık 1 saatlik mesafedeki başka bir köyde her pazar günü bit pazarı kuruluyor. İsveç'in tutumlu insanları için ucuz alışveriş fırsatı.

Siyasi partiler de bit pazarına kurdukları çadırlarda halkı kendilerine oy vermeye ikna etmeye çalışıyor. İsveç Demokratları'nın çadırında ise yerel halkın sorunlarından ziyade oy getirme ihtimali yüksek konulardan bahsediliyor.

Parti üyelerinden Arvid Nikolausson'a göre en büyük sorun göç. "Hala gelmeye devam eden çok sayıda göçmen var. Ama biz ülkede mevcut bulunan göçmenleri idare edemiyoruz." diyor genç aktivist, "Hastanelerde bekleme süreleri artıyor, herkesi barındıracak kadar ev yok ve okullar da çok zor durumda. İltica başvurularını kabul etmeye bir süreliğine ara vermek zorundayız."

Ancak İsveç Demokratları göçmenler için daha zorlu şartlar öngören tek parti değil. Ülkenin geleneksel olarak en çok oy alan iki partisi, sosyal demokratlar ve muhafazakarlar da seçilmeleri durumunda göç yasalarını sıkılaştırmayı vaat ediyor.

2015 göçmen akını ülkede hala en çok konuşulan konulardan biri. İsveç halkı da, diğer birçok Avrupa ülkesinde olduğu gibi göç krizinin yarattığı travmayı atlatabilmiş değil.

Muhafazakar Parti milletvekili Katharina Brannström ise sadece "göç" konuşulmasından rahatsız:

"Bu konuya çok fazla odaklanmış durumdayız. Ancak, konuşmamız gereken, çözmemiz gereken birçok mesele daha olduğunu düşünüyorum. Okullardaki sorunlardan bahsetmiyoruz. Kendimizi sürekli aynı şeyleri konuşurken buluyoruz: Para, göçmenler ve Müslümanlar sorununu..."

İsveç Demokratlarının kırsalda yüksek oy oranının beklemesinin bir diğer nedeni ise partinin Avrupa Birliği karşıtı pozisyonu. İsveç halkı genel olarak birliğe olumlu yaklaşıyor ancak kırsal kesimde göçmen karşıtlığı ve Avrupa Birliği'nden çıkma isteği günden güne daha çok kişinin paylaştığı bir olgu olarak göze çarpıyor.

Smaland'da ve diğer kırsal bölgelerde çok sayıda kişi İsveç Demokratları'na oy vermeye karar verirse bu hükümet kurulmasını zora sokabilir. Geleneksel olarak yüksek oy alan sol ve merkez partiler İsveç Demokratları ile koalisyon hükümeti kurmayacaklarını açıkladılar. Ancak geleneksel partilerden hiçbiri tek başına hükümet kurmaya yetecek kadar oy alamayabilir.