Koronavirüs mutasyonu hakkında uzmanlar ne söylüyor?

Şimdiye kadar binlerce koronavirüs örneğinden elde edilen gen dizilimlerini inceleyen birçok araştırma yapıldı.

'Tüm İnfluenza Verilerinin Paylaşımı Küresel İnsiyatifi' (GISAID) adlı veritabanı kullanılarak Los Alamos Ulusal Laboratuvarı tarafından hazırlanan son raporlara göre virüsün dışarı doğru çıkan tutamaç kısımlarında farklılıklar oluşmaya başladı.

Bu ve benzeri 14 mutasyon saptayan uzmanlar bu değişimlerden birinin hayli endişe verici olduğunu kaydediyor. D614G olarak isimlendirilen bu mutasyon diğerlerine göre daha baskın özellikler taşıyor ve virüsü daha bulaşıcı hale getiriyor.

London Collage'daki İngiliz bilim insanları da dünya genelinde 7 bin 500'ün üzerinde virüs örneği inceleyerek irili ufaklı 198 mutasyon saptamayı başardı. Ancak Los Alamos raporunun aksine bu mutasyonlardan hiçbirinin şimdilik endişe yaratacak bir özelliğe sahip olmadığı belirtiliyor.

İskoçya'nın Glasgow Üniversitesi'nde yapılan incelemelerde ise gerçekleşen mutasyonların hiçbirinin virüsü yeni bir viürs olarak tanımlamaya yeterli seviyede olmadığı kaydedildi. Ne var ki, bu çalışma da daha önce Çin'de yapılmış olan bir araştırmayla ters düştü. Çin'deki incelemeye göre daha en baştan virüs iki türü ile yayıldı ve bunlardan biri diğerine göre daha agresifti.

Tüm bu çalışmalar bize ne söylüyor?

Bazı uzmanlar aynı virüsün birden fazla türünün olması fikrini doğru bir yaklaşım olarak kabul etmiyor ve tek bir tür olduğunu ileri sürüyor. Bazı uzmanlar ise tek bir tür olduğunu ancak bunun sürekli hareket eden ve değişen bir tür olduğu şeklinde konuya yaklaşıyor.

Kimi uzmanlar ise bir mutasyon önemli bir değişikliğe neden oluyorsa artık bunun farklı bir virüs olarak düşünülmesi gerektiğine inanıyor.

Bazı uzmanlar da gendeki değişimler açık şekilde farklı sonuçlara neden olursa bunu farklı bir virüs olarak tanımlamaktan yana. Kısaca bu noktada bilim dünyası henüz ortak bir karara varmış değil.

SARS-CoV-2 daha mı tehlikeli hale geliyor?

Genetik ve biyoloji uzmanları, mutasyonlar tespit edebiliyor dahi olsa bunları anlamlandırmak ve kesin birşey söylemek için hala çok erken olduğu konusunda görüş birliği içinde. Yapılan tahminler içerisinde virüsün zayıfladığı da var, daha tehlikeli ve bulaşıcı hale geldiği de.

İngiliz Warwick Üniversitesi'ndeki moleküler onkoloji uzmanlarının görüşüne göre virüs yüksek oranda ve hızda mutasyona uğramıyor ve daha agresif bir türe dönüşmesi senaryosu da şimdiye kadar spekülasyonun ötesine geçmiş değil.

Bu mutasyonlar aşı ve ilaç geliştirme çabalarını nasıl etkileyecek?

London Collage'da bulunan mutasyonlar virüsün gen dizilimi üzerindeki yerlerinin homojenik olmadığı fark edildi. Yani gen yapısının bir bölümü geri kalanına göre daha çok mutasyona uğruyor.

Bu nedenle daha az değişen bölümlerini hedef alacak ilaç veya aşı çalışmalarına ağırlık verilebileceği tartışılıyor.