Koronavirüs sonrası yeni dünya düzeni nasıl olacak?
Ekonomik açıdan dünyayı sarsan 2008 kriziyle karşılaştırılan pandemi, Berlin duvarının yıkılışı gibi yakın tarihin en önemli olaylarından biri olarak şimdiden kayıtlara geçti.
Aylardır dünya gündeminin ilk sırasını meşgul eden koronavirüs salgınının ne zaman sona ereceği sorusu sorulurken salgının geride nasıl bir etki bırakacağı da merak ediliyor. Birçoklarına göre salgının dünya ekonomisi üzerinde kalıcı etkisi olacak.
Ekonomik açıdan dünyayı sarsan 2008 kriziyle karşılaştırılan pandemi, Berlin duvarının yıkılışı gibi yakın tarihin en önemli olaylarından biri olarak şimdiden kayıtlara geçti.
ABD merkezli Foreign Policy dergisi, dünyada önde gelen 12 düşünüre pandemi sonrası bizi bekleyen yeni düzenin nasıl olacağını sordu.
Harward Üniversitesinde uluslararası ilişkiler profesörü Stephen Walt salgının dünya genelinde milliyetçilik hareketlerinin yükselmesine neden olacağını düşünüyor. Pandemiye karşı verilen cevabın ülkeden ülkeye farklılık göstermesi nedeniyle gücün Avrupa'dan Asya'ya kaymaya devam edeceğini belirten Walt, "Covid-19 refahın ve özgürlüğün daha az olduğu bir düzen yaratacak" diyor.
Nicolas Burns ise salgının yeni bir mücadeleci insan ruhunu ortaya çıkardığını düşünüyor. Salgın nedeniyle dünyada yaşayan her bir insanın sağlığının tehlikeye girdiğini ve bir sağlık krizi yaşandığına dikkat çeken Burns, ancak yine de bu krizde direnen doktor, hemşire, siyasi liderler, sıradan vatandaşlardan oluşan bir insan ruhu ordaya çıktığını vurguladı.
Chatham House Araştırma Merkezi direktörü Robin Nibelt ise dünyanın 21. yüzyıl başındaki küreselleşme sistemine geri dönmesinin çok düşük bir ihtimal olduğunu ifade ediyor. Dünya ülkelerinin yeni bir jeopolitik yarışa girebileceği ihtimalinin olduğunu belirten Nibelt, Covid-19 ile iyi mücadele eden liderlerin itibar kazanabileceği ancak başarısız olanların da başkalarını suçlama cezbine direnme konusunda zorlanacakları yorumunda bulundu.
Shannen K. O'neil ise yazısında 'daha az kazanç, ancak daha fazla istikrar' vurgusu yapıyor. Bundan sonrası için küresel ticaretin farklı bir boyut alacağını ve şirketlerin farklı ülkelerden ithalatını gözden geçireceğini belirtiyor. O'neil'e göre bu bağlamda şirketler aldıkları malların hangi ülkelerden geldiğine daha fazla dikkat edecek, daha verimli çalışma sistemine geçecek.
Salgın sonrası bizi bekleyen yeni dünya düzenine ilişkin Foreign Policy'de görüşünü dile getiren düşünürler arasında John Ikenberry, Kishore Mahbubani, Shivshankar Menon, Joseph Nye, John Allen, Laurie Garret, Richard Haas, Kori Schake de bulunuyor.