Somali'de siyasi kriz iç savaşa mı dönüşecek?

Somali'de uzun süredir devam eden siyasi krizde çözüme yaklaşılamazken, sorunların bir iç savaşa dönüşmesinden endişe ediliyor.

Mogadişu hükümeti bünyesindeki muhalifler, eski başkanlar ve güç odakları, başkent Mogadişu'da farklı kutuplar altında ayrışmaya başladı.

Görev süresi biten Muhammed Abdullah Muhammed Fermacu'nun halen koltuğu bırakmaması ve geçiş sürecinin belirlenememesi, krizi daha da derinleştiriyor. Son süreçte Mogadişu hükümetinin ve yerel hükümetlerin görevden aldığı bazı askerler ve emniyet birimleri de kendilerine bağlı gruplar oluşturuyor.

Son olarak Mogadişu'nun "John" takma adıyla da tanınan polis komutanı General Sadık Ömer Muhammed görevden alındı. Kendisine bağlı güçlerle başkentteki konutu ve çevresine konuşlanan General Sadık, bölgedeki yollara da bariyerler kurdu.

General Sadık Ömer Muhammed

Mogadişu hükümetinde 2015-2017 yılları arasında Planlama Bakanı olarak görev yapan Abdi Aynte, ülkenin büyük bir savaşa doğru sürüklendiği görüşünü dile getiriyor.

Özellikle meclisin alt kanadının, Fermacu'nun görevini 2 yıl daha uzatma kararı alması ve Somali'deki birçok siyasinin bu kararı tanımaması gerginliği daha da artırmış durumda. Muhalifler, seçimlerin yapılmamasının sorunun çözülmemesine yol açacağı görüşünü dile getiriyor.

Seçim krizi

Ülkede kabile liderlerinden oluşan delegasyonların Aralık 2020'de parlamento üyelerini seçmesi gerekiyordu.

Somali, ayrımcı olmakla suçlanan "4.5 sistemi" ile idare ediliyor. Bu kapsamda ülke yönetiminde söz sahibi olan 4 büyük kabile bulunuyor.

Somali'nin ayrımcı siyasi yapısı ve 4.5 sistemi

Ancak kabile delegasyonları ve muhalefet, Muhammed Abdullah Fermacu olarak da bilinen mevcut cumhurbaşkanını, seçim kurullarını kendi müttefikleriyle doldurmakla suçladı. Bu sebeple Aralık ayında yapılması beklenen meclis seçimleri yapılamadı.

Ülkenin cumhurbaşkanı, oluşturulan mecliste yapılacak seçimlerle, Mayıs 2021 tarihinde seçilecekti. Seçimlerin yapılamaması, ülkede siyasi krize sebebiyet verdi.

8 Şubat 2021 tarihi itibariyle mevcut cumhurbaşkanı Fermacu'nun görev süresi sona erdi. İkinci kez başkan olarak seçilmek isteyen Fermacu'ya karşı muhalefet ise daha şiddetli bir hal aldı. Somali'yi oluşturan federe devletlerden Puntland ve Cubaland liderleri, Fermacu'yu artık başkan olarak tanımadıklarını açıkladılar.

Öte yandan başkent Mogadişu'da bazı muhalifler Fermacu'nun görev süresinin bitişini havaya ateş açarak kutladı.

Siyasi krizi aşmak için yapılan görüşmeler başarısız oldu.

"Eş Şebab krizi fırsata çevirebilir"

Öte yandan bölge uzmanları, ortaya çıkan güç boşluğunu Eş Şebab'ın değerlendirebileceği görüşünde.

Somali'nin başkansız kalması ve siyasi bir boşluk ortaya çıkmasıyla, El Kaide'nin Doğu Afrika kolu Eş Şebab'ın etkisini artırabileceği ifade ediliyor.

Geçtiğimiz süreçte ABD askerleri de ülkeyi tamamen terk etmiş, güvenlik sorumluluğu yerel güçlere bırakılmıştı.

Başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası aktörler de Somali'deki taraflara, güç boşluğu oluşması ihtimaline karşılık bir an önce mevcut krizi aşma çağrısında bulundu.

Tarafların uzlaşı görüşmeleri devam ederken, sürecin nasıl seyredeceği merak ediliyor.

Kaynak: Mepa News