Yargı reform paketinde neler yer alacak?

AK Parti'nin, muhalefetin de görüşünü alarak çıkarmayı düşündüğü ilk yargı paketinde, 5 yılın altında cezaları istinafta kesinleştiği için cezaevine girenlere temyiz ve dolayısıyla tahliye yolunu açacak olan düzenlemenin yanı sıra kamuoyunda "icralık çocuklar" olarak bilinen ve boşanmış çiftlerden birinin icra koydurarak görüştükleri çocukların mağduriyetini önlemeye dönük düzenlemenin de yer alması planlanıyor.

Avrupa Birliği müktesebatına uyum amaçlı olduğu açıklanan "yargı reformu strateji belgesi" 9 amaç, 63 hedef ve 256 faaliyetten oluşuyor.

Strateji belgesi doğrultusunda, ilk yargı paketinin de geçen yasama yılının sonuna doğru TBMM'den çıkarılması planlanıyordu.

Ancak ilk pakette hangi düzenlemelerin ne şekilde yer alacağı konusunda AK Parti içinden de kimi itirazlar olması ve muhalefetle de uzlaşma aranması için zamana ihtiyaç olduğu gerekçesiyle, ilk yargı paketi, TBMM'nin yeni yasama yılına bırakılmıştı.

Muhalefete sunulacak

Adalet Bakanlığı'nın, üzerinde yaz başından bu yana çalıştığı ilk yargı paketinde yer alması düşünülen düzenlemeleri, önümüzdeki günlerde muhalefet partilerinin bilgisine sunması bekleniyor.

Muhalefetten gelen öneriler doğrultusunda, ortak çalışma yapılarak, pakette yer alacak düzenlemelere son şeklinin verilip, TBMM'nin yeni yasama yılının başlayacağı 1 Ekim'den sonra da komisyon ve Genel Kurul'dan uzlaşma ile geçirilmesi hedefleniyor.

Pakette neler yer alacak?

İlk yargı paketinde yer alması planlanan düzenlemelerin başında, istinaf mahkemesi yargılamasında, haklarında 5 yılın altında mahkûmiyet kararı bulunanlara Yargıtay'a temyiz yolunu kapatan Ceza Muhakemeleri Kanunu'ndaki (CMK) hükmün değiştirilmesi geliyor.

Yapılacak düzenlemeyle, 5 yılın altında cezaları istinafta kesinleşenlere de Yargıtay'a temyiz başvurusu yolu açılacak.

Söz konusu düzenleme, Cumhuriyet gazetesi davasında yargılanıp 5 yılın altında ceza alan gazetenin eski yazar ve yöneticilerinin de aralarında bulunduğu yaklaşık 30 bin kişiyi ilgilendiriyor. Cumhuriyet gazetesi davasından yargılanan Güray Öz, Önder Çelik, Musa Kart, Hakan Kara, Mustafa Kemal Güngör ve Emre İper, geçen Nisan ayında yeniden cezaevine girdi. Düzenlemenin yasalaşması halinde, bu isimler tahliye olacak.

Bu düzenlemeden, halen Edirne Cezaevi'nde bulunan eski HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş da yararlanabilecek. Tutuklu olduğu ana davadan 3 Eylül'de hakkında "tahliye" kararı çıkan Demirtaş, daha önce istinafta kesinleşen "terör örgütü propagandası yapmak" suçundan aldığı 4 yıl 8 ay hapis cezası nedeniyle cezaevinden çıkamamıştı.

Çocuklar 'haczedilemeyecek'

İlk yargı paketinde yer alması beklenen önemli düzenlemelerden biri de Türkiye'de uzun süredir tartışma konusu olan ve boşanan çiftlerin anlaşmazlık halinde çocuklarını "icra yoluyla", yani bir anlamda "haczettirerek" görüşmesi yolunun kapatılması.

Türkiye'de halen, boşanma süreci veya sonrasında taraflardan birinin çocuğu diğerine göstermemesi halinde, ebeveynlerden birisi, çocuğunu görebilmek için icra yoluna başvurabiliyor.

Bu durumun çocukların psikolojisi üzerinde olumsuz etkileri olduğu biliniyor. Yargı paketinde yer alması planlanan düzenlemeyle, ebeveynlerden birinin "icra yoluyla" çocuğuyla görüşebilmesine olanak tanıyan sistem kaldırılacak.

Bunun yerine, itiraz halinde çocuğun itiraz eden ebeveynle görüşebilmesi veya teslim edilmesi için "çocuk teslim merkezleri" oluşturulması, görüşmede psikolog ve pedagogların bulunması sağlanacak. Çocuk teslimi merkezi olarak da okul veya kreş gibi ortamların kullanılması sağlanacak.

Yargı paketinde ayrıca, görevde 15 yılını dolduran avukatlara "yeşil pasaport" verilmesi, avukatlara yönelik meslek sınavı getirilmesi, hakim ve savcı yardımcılığı sisteminin getirilmesi, internet ortamında işlenen suçlarda erişim engelinin kademeli olarak uygulanması, tutukluluğun zorlaştırılması, sosyal güvencesi olmayan şiddet mağdurlarının tedavi giderlerinin devlet tarafından karşılanmasına yönelik düzenlemelerin yer alması bekleniyor.