Filipinler ABD için neden önemli?
"Başka bir gün, dünyanın öbür ucunda başka bir karanlık tartışma." Pek çok Amerikalı uluslararası siyasete böyle bakıyor ve onları kim suçlayabilir ki? Başkan Joe Biden göreve geldiğinden beri fiyatlar yaklaşık yüzde 16 arttı. Ortalama bir hane için bu, yaşam standartlarını korumak için her ay fazladan 900 dolar bulmak gerektiği anlamına geliyor. Ve sayısız toplumu istila eden uyuşturucu, intihar ve şiddet suçlarından bahsetmiyorum bile.
Başka bir deyişle, Amerikalıların kendi arka bahçelerinde yeterince sorunu var ve bu da yurt dışındaki düşmanlarımızdan gelen artan tehditlere odaklanmayı zorlaştırıyor. Özellikle de günümüzün büyük silahlı çatışmalarından hiçbiri kıta sınırlarımızın bin mil yakınına gelmediğinde.
Ancak bu, Amerika'nın ekonomik ve ulusal güvenlik çıkarlarının okyanus ötesinde yaşananlar tarafından riske atılmadığı anlamına gelmiyor. Çin Komünist Partisi son yirmi yılını Amerikan işlerini ve teknolojisini çalarak geçirdi. Son yıllarda Çinli uyuşturucu kaçakçılarının şehirlerimizi fentanil ile doldurmasına izin verdi. Pekin şimdi de önemli ticaret yollarını ele geçirmeye ve doğal kaynaklara el koymaya çalışıyor. Silahlı olmasa bile bu gerçek bir çatışma ve Amerika Birleşik Devletleri için ciddi sonuçları olan bir çatışma.
Çin'le ilgili ana akım haberlerin çoğu Tayvan'la ilgili savaş potansiyeline odaklanırken ve bu anlaşılabilir bir durumken, Filipinler aslında bir sonraki patlak verecek nokta olabilir. İşte bu nedenle Biden bu yılın başlarında "Güney Çin Denizi de dahil olmak üzere Filipinler'in savunmasına kesin bir taahhüt" beyan etti.
Bu durumda "taahhüt" kelimesi ABD ile Filipinler arasındaki yetmiş yıllık bir savunma anlaşmasına atıfta bulunuyor. Bu anlaşma bugün de önemini ve geçerliliğini korumaktadır. Ancak bu anlaşmaya yapılan basit bir atıf, Amerikalıların Filipinler'i neden önemsemeleri gerektiğine dair ikna edici bir örnek teşkil etmemektedir. Liderlerimizin vergi mükelleflerine ve askerlere bu adaların ABD için neden önemli olduğunu daha ayrıntılı bir şekilde açıklama yükümlülüğü vardır. İşte (bu yazıyla) böyle bir açıklama için elimden geleni yapıyorum.
İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda ABD Donanması dünya çapında serbest deniz ticaretini garanti altına almaya başladı. Bu, kendi güçlü donanmaları olmayan dost ülkelere fayda sağladığı gibi Amerikalılara da fayda sağladı. Güçlü askeri varlığımız ihracat yollarını güvence altına aldı, kritik hammaddelere erişimimizi sağladı ve ulusal güvenliğimizi tehdit eden komünizme karşı küresel ittifakı güçlendirdi. Bu faydalar birlikte ele alındığında, dünyanın Amerika'yı kıskandığı bir küresel refah ve büyüme çağını başlattı.
Ne yazık ki bu dönem sona ermek üzere. Bunun nedeni büyük ölçüde, seçilmiş liderlerimizin 1999 yılında ekonomimizi Çin'e açmak gibi son derece safça bir karar vermiş olmalarıdır. Başkan Bill Clinton yeni anlaşmanın "değerli teknolojiyi transfer etmeyeceği" sözünü vermişti ve "iş ihraç etmeden ürün ihraç edebileceğimiz" konusunda ısrar etmişti. Clinton ayrıca Asya'daki askeri varlığımızı da azalttı. Bu da yirmi yıllık sömürüye zemin hazırladı.
2010 yılına gelindiğinde Çin, yükselişini artırmak için Amerika'dan büyük miktarda endüstriyel kapasite ve fikri mülkiyet çalmış durumdaydı. Bu arada Pekin, Çin ve Filipinler'in yanı sıra Malezya, Brunei, Endonezya, Singapur ve Vietnam ile sınırı olan Güney Çin Denizi'nin geniş bölümlerinde hak iddia etmeye başlamıştı. Bu bölge stratejik bir konuma ve kaynak zenginliğine sahiptir. Nadir toprak elementleri, 11 milyar varil petrol, 190 trilyon fit küp doğal gaz, dünya balık kaynaklarının yüzde 10'u ve yıllık 3 milyar dolarlık gemi ticareti barındırmaktadır.
Birleşmiş Milletler 2016 yılında Çin'in Filipinler'in Güney Çin Denizi'nde tarihsel olarak tanınan toprakları üzerindeki hak iddiasını reddetti. Ancak Pekin bu kararı kabul etmiyor. Birçoğu Çin Sahil Güvenliği, Çin Deniz Milisleri ya da Halk Kurtuluş Ordusu Donanması tarafından desteklenen Çin gemileri şu anda Filipinliler'i uluslararası hukuk yerine Pekin'in kararını kabul etmeye zorlamak için kendi topraklarında taciz ediyor.
Bu yıl Filipinler Devlet Başkanı, ülkenin egemenliğini "her ne pahasına olursa olsun" koruma sözü veren yeni bir askeri lider atadı. Bu, birçok Filipinlinin varoluşsal bir tehdit olarak gördüğü bu duruma karşı anlaşılabilir bir tepki. Ancak Amerikalılar da Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki saldırganlığından endişe duymalı.
Basitçe söylemek gerekirse, Amerika Birleşik Devletleri'nden nefret eden totaliter bir rejimin Asya'daki nadir toprak elementleri, enerji, deniz ürünleri ve ticaretin büyük kaynaklarına özel erişim elde etmesini istemiyoruz. Buna ek olarak, uluslararası ekonomide çok önemli bir rol oynayan Filipinler'e erişimimizi de kaybetmek istemiyoruz. Bu adalar dünyanın en büyük dijital sinyal işleme çip fabrikasına ev sahipliği yapıyor. Ayrıca yirmi birinci yüzyılda tedarik zincirleri için kritik madenler olan kobalt ve nikelde de dünyanın en büyük üreticileri arasında yer alıyorlar. Komünistlerin kontrolü altına girmeleri halinde büyük güç statüsünü koruma kabiliyetimiz ciddi şekilde azalacaktır.
Neyse ki Filipinler'in Çin'e karşı tek başına durmasına gerek yok. Diğer Hint-Pasifik ülkeleri de Pekin'in zorbalığından muzdarip ve eğer bir araya gelirlerse Komünist Parti, güç elde etmenin maliyetinin potansiyel faydalarından daha fazla olduğuna ikna olabilir. Çinli stratejistler yüzyıllardır "barbarların diğer barbarları bastırmasına izin verme" stratejisini tercih etmektedir ve birleşik bir cepheye karşı savaşmaya daha az heveslidirler.
Ancak Hint-Pasifik'te birleşik bir cephe ABD'nin sağlam desteği olmadan bir araya gelmeyecektir. Bu desteği vermeliyiz, çünkü çok uzaktaki tartışmalara karışmak istemiyoruz. Bu çok uzaktaki tartışmaların yaşam tarzımızı etkilemesini engellemenin en iyi yolu Pekin'i caydırmaktır.
ABD'nin Filipinler'e ya da Asya'daki diğer müttefiklerine karşı güvenlik taahhütlerini yerine getirmeyeceğine dair en ufak bir iz bile Pekin'i kararlılığımızı sınamak için daha fazla düşmanlık yapmaya teşvik edecektir. Amerikalıların zaten yeterince endişelenecek şeyi var. İkinci Dünya Savaşı sonrası Asya'daki düzenin bozulmasını da bu endişelere eklemek, kaldırılması çok zor bir yük olacaktır.
Amerikan Senatör Marco Rubio tarafından kaleme alınan ve National Interest tarafından yayınlanan bu değerlendirme Mepa News okurları için tercüme edilmiştir. Değerlendirmede yer alan ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.