Birkaç gün önce muhalefetin Bennett hükümetini indirme tehditleri arasında başlayan İsrail meclisinin (Knesset) yaz toplantıları ile birlikte hükümetin geleceği ve kaderi ile alakalı iç münazaralar da başladı.

Bu durumun hükümet içinde daha fazla fikir ayrılığına neden olarak yönetimin istikrarına yönelik engellere yenilerini eklemesi yeni bir erken seçim sürecine giden yolu açabilir.

İsrailli partiler koalisyon hükümetinin karşısındaki en büyük sorunun mecliste 60 muhalefet vekiline karşılık 59 koltuğa sahip olması değil yaz toplantılarının hükümeti bir yıl önce göreve geldiği zamankinden de kırılgan olduğunu ortaya sermesi olduğunu söylemektedir.

Başbakan Naftali Bennett’in bir istikrarsızlık sürecinden geçtiği bu günlerde “Alternatif Başbakan (meclis tarafından seçilen ve halihazırdaki başbakanın yerine gelerek bir geçiş hükümeti kurma sorumluluğu olan bakan)” ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid dur durak bilmeden El Aksa Camisi meselesi yüzünden çıkan Filistin krizinin yol açtığı yangınları söndürmek için çalışmaktadır. Bunlara ilaveten, koalisyon içinden hepsi erken seçim imasında bulunan çok sayıda agresif açıklamalar gelmektedir.

Buradaki asıl mesele hükümetin kimin eliyle yıkılacağı, seçim süreci boyunca kimin liderlik koltuğuna oturacağı ve Bennett ile Lapid ikilisinin bir çıkar çatışmasına girip girmeyeceğidir.

"Bennett hükümetinin ömrü bitti"

Meclisin yaz toplantılarının başında koalisyon grubunun muhalefeti mağlup etmesinin hemen ardından bazıları Bennett’in hükümetinin ömrünün bittiğini ve El Aksa Camisinde yaşanan hadiselerin hükümet koalisyonu içinde bir fırtına etkisi yaratmasının ardından başlayan süreçle birlikte başbakanın artık yeni seçimlere hazırlandığını konuşmaya başladı. Hükümet liderleri, Arap vekiller Eymen Odeh ve Ahmed Tibi liderliğindeki “Müşterek Liste” grubu ile parlamento içinde iş birliği yapılmasına ihtiyaç olduğunu ve grubun desteğinin meclis içinde hükümete bir can yeleği olabileceği olasılığının göz ardı edilmemesi gerektiğini düşünmektedir.

Fakat böyle bir hamle hükümet içindeki sağ cenah kaynaklı bir baskı doğmasına neden olarak kısa süre önce koalisyon hükümetinden istifa eden sağ cenah mensuplarının sayısının artmasına yol açabilir.

Bennett ve Lapid arasındaki gizli savaş

Tüm bunlara ek olarak Bennett ile Lapid arasında başbakanlık pozisyonunun kaderi üzerine gizli bir savaş yaşanmaktadır. Eğer her şey olduğu gibi devam ederse Lapid bir sonraki yılın Kasım ayında başbakanlık koltuğuna otomatikman oturacak fakat koalisyon hükümetinin görev süresini tamamlamadan önce çökmesi ve yeni seçimler için bir hazırlık dönemine girilmesi halinde Lapid seçim sürecinin ilk üç ayı boyunca başbakan sıfatını alarak yeni bir geçiş hükümeti kurmak zorunda kalacak ve bu durum İsrail’de kaosa, tartışmalara ve dahili sorunlarla dolu bir döneme neden olacaktır.

İsrailliler hükümetin önümüzdeki birkaç hafta içinde istikrara kavuşması ve tüm bu olumsuzluklara rağmen yoluna devam etmesi halinde Lapid ile Bennett’in çatışan çıkarlar hususunda bir anlaşma sağlayabileceğini düşünmektedir. Fakat eğer siyasi arena peş peşe gelen değişikliklere sahne olmaya devam ederse bu ikili arasındaki başbakanlık koltuğu kavgası hükümetin sonunu bir adım daha yaklaştırır ve aralarındaki ortaklık da nihayete erer.

Halihazırdaki hükümetin göreve başlamasının üzerinden yalnızca bir yıl geçmiş olmasına rağmen İsrail’deki siyasi kulislerde erken seçimlere gidilmesi yönündeki çağrıların baskın ses haline geldiği artık herkesin malumudur.

Koalisyon, lideri Idit Silman’ın istifa ederek muhalefet tarafına geçmesinin ardından son derece kırılgan bir hale geldi ve bir sürü sorun ile karşı karşıya olunması bu kırılganlığı daha da belirginleştirdi. Hükümet içindeki gerilimler her geçen gün bir kat daha artmakta, erken seçim dedikoduları iyice açıktan konuşulmakta ve İsraillilerin hükümetin çökmek üzere olduğuna dair fikirleri güç kazanmaktadır.

Bu arada hükümet, başta son günlerdeki Filistinli gerilla faaliyetleri olmak üzere bir dizi ekonomi ve güvenlik ile alakalı sıkıntılarla boğuşmaktadır.

Muhalefet, Filistinlilerle alakalı meselenin sahadaki vaziyetini gündeme taşıyarak hükümeti olayları ele alış şekli nedeniyle başarısız olmakla, şantaja boyun eğmekle, Mansur Abbas liderliğinde “Birleşik Arap Listesi” grubunun taleplerine teslim olmakla ve bu isme istediğini vererek onu koalisyon hükümetine geri döndürmeye çalışmakla itham etmektedir.

En son olarak da koalisyon üyelerinin kendi seçmenlerine iyi görünmek için ortaklık ettiklerini kötü gösterme çabaları nedeniyle hükümet içinde yeni bir iç krizin patlak vereceği korkusu hasıl olmuştur.

Hükümet artık meclis içinde çoğunluğu elinde bulundurmadığı için istediği yasaları onaylatma hususunda bir sorunlar yaşayabilir. Ülkeyi yönetmek için ihtiyaç duydukları bütçe önerileri ve diğer yasa tasarıları meclise takılabilir. Bennett son yaptığı açıklamada, ülkenin içinden geçmekte olduğu bu hassas dönemde devletin erken seçime ve kaosa sürüklenmemesi için hükümetin ayakta tutulması adına birlikte çalışılması hususunda koalisyon üyeleri arasında bir anlaşmaya varıldığını söyledi.

Bennett liderliğindeki kırılgan hükümet, ülkedeki iç siyaset, partizanlık ve Filistinlilerle alakalı yaşanılan güvenlik gerginlikleri nedeniyle büyük bir baskı altında olup koalisyonun tüm bu fırtınalara dayanabileceği kesin değildir.

Middle East Monitor için kaleme alınan bu görüş yazısı Mepa News okurları için Türkçeleştirilmişti. Yazıdaki ifadeler Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.