Genelkurmay Başkanı Joseph Avn Perşembe günü Lübnan'ın 14. Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve iki yıllık iktidar boşluğuna son verdi.

Kargaşa içindeki bir ülkenin başına geçen Avn, ekonomik çöküş, siyasi işlevsizlik ve yakın geçmişte yaşanan felaketlerin kalıcı izleriyle boğuşan bir yönetimi devralıyor. Hedefleri büyük, ancak önündeki zorluklar da hiç küçük değil.

Avn, Kasım 2024'te imzalanmasından bu yana yüzlerce kez ihlal edilen İsrail ile kırılgan bir ateşkesin ortasında cumhurbaşkanlığı görevini üstlendi. Güney Lübnan'ın büyük bölümü halen İsrail işgali altında.

Ülke içinde ise Lübnan, 2019'dan bu yana devam eden yıkıcı bir ekonomik krizin, çökmüş bir bankacılık sektörünün ve yaygın yolsuzluğun ağırlığı altında eziliyor.

Ülke ayrıca 2020'de Beyrut limanında meydana gelen feci patlamanın sonuçlarıyla mücadele etmeye devam ediyor ve yaklaşık iki milyon Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapıyor.

Bir zamanlar bölgesel refahın öncüsü olan Lübnan şimdi yoksulluk içinde kıvranıyor ve reformları hayata geçiremediği için Batılı güçler tarafından dışlanıyor.

Avn göreve başlarken yaptığı konuşmada bu zorlukları kabul ederek “büyük reformlar” gerçekleştirme ve mezhep ya da sosyal statü gözetmeksizin tüm Lübnanlılar için çalışma sözü verdi.

“Sınırlara, ekonomi politikalarına, yönetişime ve çevrenin korunmasına yönelik yaklaşımımızı yeniden düşünmeliyiz” dedi ve parlamenterlerden alkış aldı.

"Bankalar sorumlu tutulacak"

Avn, Lübnan'ın kökleşmiş bankacılık krizini, özellikle de sıradan vatandaşların dondurulmuş ve değer kaybetmiş mevduatlarını ele alma sözü verdi. “Benim liderliğim altında bankalar sorumlu tutulacak ve yasalara tabi olacaklar” dedi.

Siyasi açıdan hassas bir konuya değinen Avn, silahsızlanmadan açıkça bahsetmeden Hizbullah'ın cephaneliğini ima etti. “Devlet silahlar üzerinde tekel sahibi olmalıdır” diyen Avn, sınırları güvence altına almak, kaçakçılıkla mücadele etmek ve İsrail saldırganlığını önlemek için Lübnan ordusuna yatırım yapılması gerektiğini vurguladı.

Ayrıca Lübnan'ın egemenliğini güçlendirirken İsrail işgaline karşı diplomatik, ekonomik ve askeri çabaları bir araya getirmeyi amaçlayan bir savunma stratejisi (Hizbullah'ı da içeren) önerdi.

Uluslararası alanda ise Avn, Lübnan'ın egemenliğine saygı gösterirken hem Doğu hem de Batı ile bağları güçlendirmeye çalışan açık bir dış politika sözü verdi. Arap ülkeleriyle güçlü ilişkiler sürdürmeyi ve bölgesel çatışmalarda “pozitif tarafsızlık” benimsemeyi vurguladı.

Bu yaklaşım, Hizbullah'ın Yemen ve Irak'taki bölgesel müdahalelerini eleştiren Suudi Arabistan da dahil olmak üzere Körfez ülkelerini yatıştırmaya yönelik görünüyor. Avn ayrıca mültecilerin geri dönüşü ve sınır egemenliği de dahil olmak üzere karşılıklı kaygıların ele alınması için Suriye ile temas kurmaya istekli olduğunu ifade etti.

Cumhurbaşkanlığına giden zorlu yol

Hırslarına rağmen Avn'ın cumhurbaşkanlığına giden yolu pürüzsüz olmaktan uzaktı. Lübnan anayasasının 49. Maddesi, üst düzey memurların ya da kamu görevlilerinin görevlerine iki yıl ara vermeden siyasi görev üstlenmelerini yasaklıyor. Seçilmesi için bu yasanın dolanılması gerekti ve bu durum bazı milletvekillerinin sert eleştirilerine neden oldu.

Avn'ın seçildiği parlamento oturumu hararetli tartışmalara sahne oldu. Avn ilk tur oylamada gerekli üçte iki çoğunluğu sağlayamadı ve 128 oydan sadece 71'ini alabildi .

İkinci turda, başlangıçta boş oy kullanan Hizbullah ve Emel Hareketi temsilcileriyle kapalı kapılar ardında yapılan müzakerelerin ardından Avn'ın atılımı geldi.

Hizbullah ve müttefiklerinin Avn'dan İsrail'in Güney Lübnan'dan çekilmesine öncelik verilmesi ve Güney Lübnan sakinleri için hayati önem taşıyan savaşın yerle bir ettiği bölgelerin yeniden inşası konularında güvence istedikleri bildirildi.

Avn'ın adaylığının ABD, Batılı müttefikler ve Suudi Arabistan tarafından desteklendiği algısı yaygındı. Hizbullah'ın gönülsüz desteğiyle birleşen bu ittifak, Lübnan'ın hassas siyasi dengesini yansıtıyor.

Avn'ın cumhurbaşkanlığı Lübnan için yeni bir sayfa açarken, reform ve birlik vaatlerinin derinden bölünmüş bir ulusun yerleşik siyasi gerçeklerine dayanıp dayanamayacağını önümüzdeki aylar gösterecek.

Middle East Eye için kaleme alınan bu görüş yazısı Mepa News okurları için Türkçeleştirilmiştir. Yazıda yer alan ifadeler Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.