Taliban siyasi heyetinde kim kimdir?

(Yüksek çözünürlük için infografiğe tıklayın)

Taliban'ın ABD ile görüşmeler yürüten siyasi heyeti, birçok üst düzey Taliban liderini içerisinde barındırıyor.

Mepa News Akademi ekibi, Taliban'ın Siyasi Ofisi içerisinde ABD barış görüşmelerine katılan isimleri derledi.

Molla Abdulgani Birader Ahund

Taliban'ın kurucu isimleri arasında yer alan Molla Birader 1968 doğumlu. Kurucu lider Molla Muhammed Ömer’den sonra hareketin en üst düzey ismi olarak gösterilen Birader, Sovyet-Afgan savaşına katıldı. 2010 yılında Pakistan-ABD ortak operasyonu ile yakalanarak hapse atıldı. 2018’de serbest bırakılan Birader, Taliban’ın siyasi heyetinin başına getirildi.

Şir Muhammed Abbas Stanikzay

1963 doğumlu Stanikzay, 70'li yıllarda Hindistan'da askeri eğitim gördü. Sovyet-Afgan savaşında etkin bir rol oynayan Stanikzay hareketin içinde medrese kökenli olmayan nadir isimlerden. Taliban yönetiminde Dışişleri ve Sağlık Bakanlığı yardımcılığı yapan Stanikzay 5 dil biliyor. Stanikzay 2015-2019 yılları arasında Taliban’ın Siyasi Ofis Şefi olarak görev yaptı.

Şeyhul Hadis Şahabeddin Dilaver

Sovyet-Afgan savaşına katılan Dilaver, Taliban iktidarı döneminde Pakistan Büyükelçiliği, Suudi Arabistan’da Taliban Siyasi Temsilciliği ve Taliban Yüksek Yargı Şefliği gibi önemli görevlerde bulundu. Bamyan’daki Buda heykellerinin yıkılması kararında rolü olduğu için uluslararası arenada tepki gördü ve BM yaptırımı ile karşı karşıya kaldı. ABD müdahalesinin ardından Taliban’ın Siyasi Ofisi’nde göreve başlayan Dilaver halen hareketin önemli isimlerinden.

Şeyhul Hadis Seyyid Rasul

Medrese kökenli olan Seyyid Rasul, Taliban Hareketi’nin önemli isimleri arasında gösteriliyor. Üst kademe bir Taliban lideri olarak tanınan Rasul hakkında ayrıntılı bir bilgi bulunmuyor.

Mevlevi Abdusselam Hanefi

Özbek asıllı kıdemli bir Taliban lideri olan Hanefi, siyasi heyetinin de önemli isimlerinden. Taliban iktidarı döneminde Eğitim Bakan yardımcısı olarak da görev yapan Hanefi, Molla Birader’in yardımcısı olmakla birlikte ABD ile son dönemde sürdürülen barış görüşmelerinde sıklıkla boy gösteriyor.

Molla Muhammed Fazl Ahund

Eski bir Guantanamo mahkumu olan Ahund, hareket içerisinde üst düzey bir konuma sahip. Sovyet-Afgan savaşında yer aldıktan sonra Taliban iktidarında Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı gibi önemli görevlerde bulundu. Taliban-El kaide ilişkilerinde etkin isimlerden biri olan Ahund yaklaşık 12 Yıllık Guantanamo mahkumiyetinin ardından ABD ile yapılan esir takası sonucu serbest kaldı. Ahund geçtiğimiz yıl Taliban’ın siyasi heyetine atandı.

Kari Din Muhammed Hanif

Tacik asıllı olan Hanif 1955 doğumlu. Taliban adına Tokyo gibi Uluslararası konferanslara iştirak eden Hanif, Badahşan asıllı ve hareketin içindeki üst düzey Tacik isimlerden. Taliban iktidarında Planlama Bakanlığı ile Yüksek Eğitim Bakanlığı görevinde bulunan Hanif bir süredir hareketin siyasi heyeti içerisinde yer alıyor.

Molla Abdullatif Mansur

1968 doğumlu Mansur, Afganistan'ın doğusundan bir Peştun. Afganistan’a yönelik ABD müdahalesi öncesinde ve sonrasında önemli bir askeri figür olan Mansur, Taliban iktidarında Tarım Bakanlığı görevinde bulundu. Mansur, askeri uzmanlığının yanısıra Taliban’ın siyasi heyetinde de bir süredir görev yapıyor. 

Muhammed Suheyl Şahin

Taliban’ın Peştun asıllı en medyatik isimlerinden biri olan Şahin birçok yabancı medya ajansı ile röportajlar gerçekleştirdi. İleri düzeyde İngilizce bilen Şahin aynı zamanda eski bir gazeteci. Şahin, Taliban iktidarında ingilizce yayın yapan Kabul Times Gazetesi Genel Yayın Yönetmenliği ve Pakistan Büyükelçi yardımcılığı görevlerinde bulundu. Suheyl Şahin halen Taliban’ın Siyasi Ofis sözcüsü olarak görev yapıyor.

Molla Hayrullah Hayrhva

1967 doğumlu Taliban Hareketi mensubu Hayrhva eski bir Guantanamo mahkumu. Taliban iktidarında  Hükümet Sözcülüğü, İçişleri Bakanlığı, Kabil ile Herat Valiliği ve Mezar-ı Şerif Askeri Komutanlığı yapan Hayrhva Hakkaniye Medresesi’nde eğitim aldı. Taliban’ın kurucu isimlerinden biri olduğu ifade edilen Hayrhva, Sovyet-Afgan savaşında bulundu. Hayrullah Hayrhva’nın El Kaide lideri Eymen ez Zevahiri ile ilişkili bir isim olduğu belirtiliyor. Pakistan tarafından yakalanıp ABD’ye teslim edildikten sonra 12 yıl Guantanamo'da kalan Hayrhva esir takası sonucu serbest kaldı.

Mevlevi Muhammed Nebi Ömeri

1968 doğumlu olan Ömeri Taliban’ın Guantanamo Beşlisi’nden* biri. Yaklaşık 12 yıllık Guantanamo mahkumiyetinin ardından serbest kalan Ömeri, Taliban iktidarı döneminde iletişim alanı da dahil olmak üzere birçok üst düzey pozisyonda görev yaptı. El Kaide ile yakın ilişkilere sahip olan Ömeri serbest kaldıktan kısa bir süre sonra siyasi heyete dahil edildi. 

Molla Nurullah Nuri

1958 veya 1967 doğumlu olan Nuri Guantanamo mahkumiyeti yaşamış bir başka Taliban lideri. Taliban iktidarında Belh, Lagman ve Baglan illeri valiliği yapan  Nurullah Nuri kuzey bölgesinin genel yöneticiliğini de yürüttü. Yaklaşık 12 yıl Guantanamo’da kalan Nuri serbest kaldıktan sonra siyasi heyete dahil edildi. 

Mevlevi Ziyaurrahman Medeni

1960 doğumlu Tacik asıllı Taliban yöneticisi, Hareketin iktidar olduğu dönemde Logar valiliği yaptı. ABD müdahalesi sonrasında Tahar vilayeti  askeri yöneticiliği yapan Medeni’nin Körfez Bölgesi’nde  Taliban’ın iktisadi yapılanmasında görev aldığı aktarılıyor.

Molla Abdulhak Vasık

1971 doğumlu olan Vasık eski bir Guantanamo mahkumu. Taliban iktidarı dönemimde İstihbarat Bakan Yardımcılığı görevi yürüten Vasık’ın  Afganistan’daki El Kaide yapılanması ile yakın ilişki içinde olduğu ifade ediliyor. Yaklaşık 12 yıllık Guantanamo mahkumiyetinin ardından serbest kalan isim kısa bir süre sonra siyasi heyete dahil edildi

Mevlevi Amir Han Muttaki

1968 doğumlu olan Muttaki Taliban iktidarı döneminde Enformasyon ve Kültür Bakanlığı görevinde bulundu. Taliban’ın medya yapılanmasında önemli bir rol aldığı bilinen Amir Han Muttaki, hareketin siyasi heyetinin de önde gelen isimlerinden.

*Guantanamo Beşlisi olarak anılan isimler, Taliban'ın Guantanamo'da tutulan üst düzey isimleridir. Muhammed Fazl, Hayrullah Hayrhva, Abdulhak Vasık, Nurullah Nuri ve Muhammed Nebi Ömeri; ABD askeri Bowe Bergdahl karşılığında yapılan takas sonucu 2014 yılında serbest bırakıldı.

Kaynak: Mepa News