Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli bu ay yaptığı sürpriz bir açıklamayla ülke tarihindeki en büyük doğrudan yabancı yatırım anlaşmalarından birini açıkladı: İskenderiye'nin batısındaki Ras el Hikme yarımadasını geliştirmeye yönelik 35 milyar dolarlık bir proje.

Medbuli, projenin sonunda 150 milyar dolara kadar yatırım getirebileceğini ve Mısır hükümetinin yüzde 35'lik bir hisseyi elinde tutacağını söyledi. Beklenen getiriler için herhangi bir zaman dilimi belirtilmedi.

Bu anlaşmanın şüpheli ekonomik gerekçeleri göz önüne alındığında, bunun gerçek bir yatırımdan ziyade rejim için bir kurtarma paketi olduğuna inanmak için çok sayıda neden var.

Bu anlaşma, Uluslararası Para Fonu ile daha önce yapılan 3 milyar dolarlık kredi anlaşmasının genişletilmesine yönelik müzakerelerin yenilenmesiyle birlikte geldi ve toplam değerin 10 milyar dolara ulaşabileceği spekülasyonları yapıldı.

Bu da yine rejimi içinde bulunduğu ezici borç krizinden kurtarmak için uluslararası müdahalenin yolda olduğunu gösteriyor. Ancak bu müdahale krizin temel nedenlerini çözmek yerine sadece semptomlarını hafifletecek, askeri elitleri tepkilerden koruyacak ve orta sınıf ile yoksulların daha da fakirleşmesine neden olacaktır.

Bu paranın krizi hafifletmeye yetip yetmeyeceği açık bir soru olarak kalmaya devam ediyor, ancak rejimin iflastan kaçınmasını ve borcunu yeniden yapılandırmak zorunda kalmamasını sağlamak için yeterli olacağına dair güçlü göstergeler var. Bunlar acı verici ekonomik önlemler ve halkın büyük acılar çekmesini gerektirecek seçenekler.

2023 yılı başlarında Mısır'ın önümüzdeki dört yıl içindeki finansman açığının 17 milyar dolar olacağı tahmin ediliyordu. Mısır'ın 2024 mali yılında 29 milyar dolardan fazla dış borç ödemesi yapması gerekiyor. Nakit akışı, ülkenin orta vadedeki yükümlülüklerini yerine getirme yolunda uzun bir yol kat etmesini sağlayacaktır.

Çöküşten kurtulmak

Kısa vadede bu kaynak, rejimin Ocak ayında karaborsada dolar başına 70 pound ile tarihi düşük seviyeye ulaşan ve resmi döviz kuru dolar başına 31 pound olan Mısır poundunun tamamen çökmesini geçici olarak engellemesini de sağlayacak.

Nakit rezervleri, kontrol edilemeyen bir sarmaldan kaçınarak, yaklaşan devalüasyonu kabul edilebilir seviyelerde tutmak için de kullanılabilir. Buna ek olarak, önemli kıtlıklar yaratan ve ekonomiyi felç eden 6-9 milyar dolar olduğu tahmin edilen ithalat birikiminin giderilmesine yardımcı olabilirler.

Ancak bu çözümler kısa vadeli çözümlerdir ve uzun vadeli reform beklentileri her zamankinden daha düşüktür. Bu projenin ya da benzerlerinin ülkenin ekonomik sıkıntılarına kalıcı bir çözüm getireceği şüpheli.

Rejimin "Mısır batmak için çok büyük" sloganı üzerine oynadığı bahis, reform beklentileri açısından feci sonuçlar doğursa da, işe yaramış görünüyor. Uzun vadede rejim daha önce karşılaştığı temel tercihle karşı karşıya kalacak: Borçla finanse edilen, askerileştirilmiş devlet kapitalizmi politikasını sürdürmek ya da sivil özel sektörün daha büyük sermaye yatırımlarıyla ekonomide daha aktif bir rol oynamasına izin vermek.

Rejimin siciline -yani son iki yılda mütevazı reformları bile uygulamayı reddetmesine ve ordunun siyasi sistem içindeki baskın konumuna- bakılırsa, rotasını temelden değiştireceğine inanmak için çok az neden var.

Aksine, mega-projelerin mantığı, Medbuli'nin 150 milyar dolar getiri beklediğini ilan ettiği son Birleşik Arap Emirlikleri yatırımıyla doğrulanıyor.

Ancak bu rakamdan şüphe etmek için iyi bir neden var, öncelikle de büyüklüğü nedeniyle. Mısır'ın tüm GSYİH'si 2022 yılında yaklaşık 477 milyar dolardı; dolayısıyla 150 milyar dolarlık getiri bu büyüklükteki bir ekonomi için muazzam olurdu. Bu aynı zamanda 35 milyar dolarlık bir yatırımın değerini dört katından fazla artırarak fantastik bir getiri anlamına gelecektir.

Bileşik çılgınlık

Bu, rejimin mega projelere yapılan yatırımların getirisine ilişkin muğlak ya da asılsız rakamlar verdiği ilk sefer değil; Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi Ekim 2022'de yeni inşa edilen 40 şehrin devlete 10 trilyon Mısır lirası (324 milyar dolar) değerinde varlık kazandırdığını iddia etmiş ancak bu değerin nasıl hesaplandığını açıklamamıştı.

Sonuç olarak, yeni kurtarma paketi Mısır'ın krizinin acil semptomlarını hafifletecek olsa da, döviz sıkıntısı uzun vadede rejimin başına bela olmaya devam edecek. Bu da borçlanma çılgınlığını sürdürmeye çalışacağı, krizi çözmek yerine sadece erteleyeceği ve aslında ordunun ekonomiye yerleşmeye devam etmesiyle krizi daha da derinleştireceği anlamına geliyor.

Rejimi kendi aptallığından kurtarmak için yapılacak uluslararası müdahaleler bu durumu daha da derinleştirecektir.

Rejimin uluslararası müttefiklerinin onun çürük ekonomi politikalarından ve acımasız insan hakları sicilinden habersiz olduğunu düşünmek pek mümkün değil ancak ABD, AB ve Körfez ülkeleri de dahil olmak üzere küresel toplum, rejimin reformlardan kaçınmak için feci bir çöküşü göze aldığını anlamış görünüyor.

Bu durum, Mısır rejimini destekleme konusunda isteksiz olanları hızla yardım teklif etmeye itti; Suudi Arabistan da Kızıldeniz'i geliştirmek için 15 milyar dolarlık bir proje üzerinde görüşmelere başladı. Gerçekten de devam eden Gazze savaşı ve Sudan'daki iç savaşla birlikte Sisi rejiminin istikrarı, çok ihtiyaç duyulan reformlardan kaçınmasına izin vermek anlamına gelse bile, müttefikleri için en önemli endişe kaynağı haline geldi.

Bu tür kısa vadeli çözümler, sivil kitlelerin hayatını mahvetmeye devam eden Mısır ekonomisinin yapısal sorunlarını daha da ağırlaştırmaktan başka bir işe yaramayacaktır. Bu, rejimin ilk kurtarması değildi ve "batmak için çok büyük" mantığı hüküm sürmeye devam ettiği sürece de sonuncusu da olmayacak.

Middle East Eye için kaleme alınan bu görüş yazısı Mepa News okurları için tercüme edilmiştir. Yazıda yer alan ifadeler yazarın kendi görüşleridir ve Mepa News'in editöryel politikasını yansıtmayabilir.